Outlast 2 review - Kruistocht
Kruistocht.
Het spelen van horrorgames draait om je grenzen verleggen. Met Outlast 2 daagt ontwikkelaar Red Barrels je uit: "Durf je onze game van begin tot eind te spelen, of haak je af omdat het te eng wordt?" De makers hebben de kritiek op het vorige deel ter harte genomen en zetten dit keer in op meer variatie in de omgevingen. Want zodra horror voorspelbaar wordt, heb je niets meer te vrezen.
De grootste verdienste van Outlast 2 is dan ook de setting. Die heeft veel meer te bieden dan het Mount Massive Asylum uit de eerste Outlast. Als onderzoeksjournalist Blake Langermann crash je met je helikopter in een donker woud, waar je al snel op een dorpje vol doorgedraaide sekteleden stuit. Uit torens met speakers galmt de stem van dominee Knoth, die met zijn eigen duivelse interpretatie van de Bijbel zijn volgers oproept om je te doden. Een duidelijke verwijzing naar het waargebeurde Jonestown Massacre, dat als inspiratiebron voor de game diende.
Wat volgt, is een helse tocht door aftandse kerken, smerige slachthuizen, mistige bossen, donkere grottenstelsels en nog veel meer. Het tempo ligt meteen hoog en Red Barrels laat je nooit te lang op dezelfde plek rondhangen. De meeste gebieden zijn veel opener dan in de vorige game. Ze lenen zich daardoor in theorie ook beter voor de spannende kat-en-muisspelletjes met de tegenstander, waarbij verschillende routes je naar de overwinning kunnen helpen. Er is op papier meer ruimte voor improvisatie.
Wederom heb je namelijk niets bij je om je te verweren. Je camera met night vision is het enige wat je op zak hebt. Die gebruik je nog altijd om de donkere omgevingen in een spookachtig groen licht te baden, want anders zie je geen hand voor ogen. Je bent vijanden alleen de baas door stilletjes te sluipen en uit het zicht te blijven. Die kwetsbaarheid en de open aard van de levels zijn de perfecte ingrediënten voor een spannende horrorgame.
Toch gaat het in de praktijk vaak mis en werken aanvaringen met tegenstanders vrijwel altijd op de zenuwen. De game heeft er een handje van om ze vlak voor je voeten te spawnen, en je mag van geluk spreken als je nog enkele seconden de tijd krijgt om een verstopplek te vinden. Meestal is dat niet het geval, waardoor je gelijk wordt gedwongen de benen te nemen. Juist doordat de levels minder lineair zijn, is het lang niet altijd duidelijk waar je heen moet rennen. Keer op keer word je als kip zonder kop in een hoekje gedreven en is het game over.
De eerste Outlast pakte dat aanzienlijk beter aan. De krappe gangenstelsels van het gesticht leenden zich perfect voor strategische stealth. Met samengeknepen billen verplaatste je jezelf van de ene verstopplek naar de andere, om zo de tegenstanders te slim af te zijn. In Outlast 2 zijn die momenten schaars, omdat je constant door vijanden wordt overrompeld. Het regent one-hit-kills en vaak zie je niet eens waar ze vandaan komen.
Hoogtepunten zijn er echter wel, bijvoorbeeld wanneer je alleen kunt schuilen door onder water te duiken. Samen met Blake houd je met ingehouden adem het wateroppervlakte in de gaten, waar de zaklampen van sekteleden telkens vlak langs je heen schijnen. Ook de uitgestrekte maïsvelden zijn een schot in de roos. Het enige wat je ziet, zijn de maïsplanten die boven je uittorenen, waardoor je volledig op de nieuwe microfoon in je camera aangewezen bent. Alleen daarmee hoor je nog fatsoenlijk de boze hillbillies aankomen.
Toch blijft het feit dat je dood bijna nooit door je eigen schuld is. Checkpoints liggen ook ver uit elkaar, met als gevolg dat je vaak grote stukken opnieuw moet spelen. Zo sluipt er al snel herhaling in de game, waardoor je te weinig kans krijgt om je helemaal onder te dompelen in de duistere sfeer die verder zo goed opgebouwd wordt. Je sterft opnieuw en opnieuw, en wacht daardoor op laadscherm na laadscherm. De nagelbijtende spanning van het origineel is als gevolg ver te zoeken, ook al doet Red Barrels er buiten de vervelende stealth-secties wel alles aan om je te shockeren.
De studio bewees met name in de voorgaande Whistleblower-uitbreiding al dat er niet moeilijk wordt gedaan over een litertje bloed meer of minder, en ook in dit deel staat die kraan weer wagenwijd open. Je kijkt onder meer toe terwijl een weerloze vrouw wordt gevierendeeld en komt er persoonlijk achter hoe Jezus zich voelde in de laatste minuten van zijn leven. Je morbide fascinatie als liefhebber van horror is daarbij de voornaamste reden om door te blijven spelen. Je wilt weten hoever de zieke geesten van de ontwikkelaars durven te gaan. Toch heeft die aanpak ook een keerzijde. Je krijgt namelijk zoveel gruwelijkheden te zien dat je er na verloop van tijd apathisch voor wordt.
Met Outlast 2 had Red Barrels eindelijk het budget om al zijn ambities waar te maken. Het resultaat is een horrorgame die in veel opzichten groter is dan zijn voorganger. Maar meer is niet altijd beter. Zeker in het horrorgenre geldt de regel 'less is more'. Je wordt uitgedaagd om de hele rit uit te zitten, maar de kans dat je afhaakt, ligt steeds op de loer. Niet omdat de game te eng is, maar puur vanwege de frustrerende gameplay. Onduidelijk leveldesign en vijanden die je dikwijls doden voor je ze ziet, helpen de zorgvuldig opgebouwde spanningsboog om zeep. Daar kan zelfs de uitmuntende sfeer moeilijk tegenop.