Anno 1404: Venice

Als we niet kanaalsteden bouwen zoals weids geïnsinueerd, wat zit er dan wél in deze expansie? Tetten? Helaas. De toevoegingen die Venice aan een installatie van het originele Anno 1404 maakt zijn klein, eerder deconstructief dan de grote bossels inhoud van andere expansies. Ik had niet anders verwacht: dit is ook niet de eerste de beste city builder. In sommige city builders is micromanagement de boodschap, zoals in de oude Caesar reeks, of het draait om logistiek (Settlers), esthetiek (Sims - toch een 'builder', kom) of dwergen (Dwarf Fortress). Anno 1404 is eerder een oefening in het overzicht houden.

In de Anno games werken een hele bende havenstadjes samen, elk min of meer in hun eigen bel en met hun eigen goedereninventaris, die elkaar bevoorraden via handelsroutes over soms onstuimige zeeën. Hoewel er een beetje gelogistiekt wordt en je zoiets als efficiënt moet zijn met de plaatsing van de productiegebouwen, blijven de uitdagingen die de game je voorschotelt van de multitasking soort. Ze vernauwen en vergroten onophoudelijk je perspectief terwijl je over een grote map tussen eilandjes vliegt, brandjes blust, de juiste bouwmaterialen verdeelt, elk voorziet van goederenproductie en de rijkdom doorsluist naar je hoofdeiland. Tegelijkertijd hou je de vertegenwoordigers van de Keizer en de Sultan tevreden, die werken als questgevers.

De Keizer deelt quests uit waarmee diplomatische brieven verdient worden die bij de Sultan ingewisseld worden voor geheimen van de Oriëntaalse architectuur - denk: Lawrence of Arabia en de Oost-Indische Compagnie in een stoemp. Hiermee breid je het zuidelijke deel van je rijkje uit, zodat je je noordelijke en dichter bevolkte eilanden kan bevoorraden met de exotische goederen die ze nodig hebben om te groeien. Er komt nu een derde questgever bij: Venetië. Gekend als handelsimperium, arriveren de Venetiërs in de wereld van Anno als concurrentie voor de Keizer, en hun plaats in de gameplay is onduidelijk. De quests die Venetië uitdeelt zijn meestal iets meer aan de duistere kant, over spionage en sabotage, en zijn waarschijnlijk bedoeld als showcase voor alle nieuwe vuile truukjes die je in deze add-on kan uithalen. Met een nieuw gebouw, de Base of Operations, stuur je spionnen naar vijandelijke steden. Hier infiltreren ze en spelen ze nauwkeurige informatie door over de inventaris van de tegenstand, of gooien zich op sabotage om die inventaris wat te doen slinken. Door zitjes in de Raad van een vijandige stad op te kopen kom je uiteindelijk aan de Sleutel van de stad, waarmee je hem meteen diplomatisch overneemt. Proper!

De dynamiek tussen Keizer en Sultan was min of meer perfect - doe missies voor de een, overtuig de ander - en met deze derde partij erbij is de focus van vroeger een beetje verdunt. Vroeger ging een mens hout kopen, nu moet hij beslissen bij wie. Voor een game die zo vaak wil dat je je werk op één locatie stopzet om een noodgeval in een andere het hoofd te bieden wordt het allemaal een beetje te druk. Om maar te zwijgen van de derde vloot onafhankelijke handelsschepen die de zeeën verstoppen.

Wel heel welkom is de nieuwe 'request quest' feature. Die laat je quests aanvragen wanneer jij tijd hebt, in plaats van te moeten wachten tot er willekeurig een jouw richting uitgestuurd wordt. Een nieuw gebouw, de Bailiwick, laat je obsessief-compulsief nota's neerschrijven mocht je iets denken te vergeten, en verlaagt ook de onderhoudskosten van alle productiegebouwen op een eiland, waardoor heel de dynamiek van de game bijna omgegooid wordt. Het wordt dan slimmer om ruwe materialen naar het Bailiwick-eiland te vervoeren en pas daar aan een lagere prijs om te vormen tot bruikbare goederen. Ingrijpende verandering in de dynamiek voor één luttel gebouwtje om klaar te krijgen, en teken dat Blue Byte zijn game door en door snapt.

Geen nieuwe campaign voor de singleplayer, maar wel achttien (!) nieuwe scenario's van oplopende moeilijkheidsgraad, goed voor uren en uren extra Anno. Aan de multiplayer kant - de multiplayer kant. Er is eindelijk Anno multiplayer. Er is om het rapst woestijneilanden bevruchten, met andere mensen. Er is cider export koning van de wereld worden, met vrienden en vreemden. Als de bedoeling van Venice je een beetje onduidelijk lijkt aan de singleplayer kant, wordt het hier glashelder waarrond de commotie draait. Tot 8 spelers gaan in de multiplayer in de weer. De startopties zijn even uitgebreid als een losse game in singleplayer, en spelen dus ook even traag. Een beetje Anno multiplayer kan zich over een paar urenlange sessies uitspreiden, waarschijnlijk verspreid over een paar dagen, dus gelukkig kan je met z'n achten nog saven en later de draad weer oppikken. In de laatste paar uren van een match wordt het meestal duidelijk wie er straks zal winnen, waardoor willekeurige vreemden stil disconnecten en vrienden zich op de meest amusante manier mogelijk verder de grond inboren. Vloekwoorden met Level 1 Warehouses in wildgroei langs de kusten van de archipel.

Het einde van een match meemaken is zo nogal zeldzaam, maar alle voldoening van een grote city builder vrijgelaten op het net is hier terug te vinden. Samenwerken in multiplayer doe je nogal intiem. In plaats van elke speler van een team z'n eigen eiland te geven, bestuur je hier samen elk aspect van één eiland, van het indelen van de woonbuurten tot de handelsroutes tot de aankoopbeslissingen, als één groot, verward, door elkaar typend huishouden. Het verzoenen van iedereen z'n idiosyncratische stijl van stedenbouw heeft een hoop coördinatie en een vlotte communicatie nodig, maar de voldoening wanneer het allemaal samenkomt is groot. Anno multiplayer is een chille marathon, net zoals de singleplayer game errond bijna perfect.