De sombere wereld van The Tomorrow Children verwart en verrast
Het dystopische antwoord op Minecraft.
Dat hard zwoegen onder een dystopisch regime uitstekend materiaal is voor intrigerende games heeft Papers, Please van ontwikkelaar Lucas Pope enkele jaren geleden al bewezen. Als douaneambtenaar bij de grens van het fictieve Arstotzka weerhoud je talloze immigranten ervan een nieuw leven op te bouwen óf voelde je de wrede gevolgen van de overheid. Q-Games' The Tomorrow Children gaat over een soortgelijk thema; het ploeteren onder het draconische bewind van het communisme.
Je neemt de gedaante van een Projection Clone aan: een levensvorm die de zware taak heeft om de menselijke beschaving opnieuw op te bouwen. Het onophoudelijk gedreun van de communistische stoommachine heeft namelijk voor de Void plaatsgemaakt. Die treffelijk genaamde leemte strekt zich als een melkwitte spiegel oneindig ver uit. Aan de horizon prijken enkele eilanden en de reusachtige vormen van de Izverg: de hoofdverantwoordelijken voor het verdwijnen van de mensheid.
De eerste stappen in deze onverschrokken nieuwe wereld zijn overweldigend. Tijdens het bèta-weekend ga je namelijk vliegensvlug door een tutorial heen om daarna met de trein in het eerste het beste dorp afgeleverd te worden. Daar aanschouw je een locatie met een Russisch klinkende naam als Yosvat, Mikhzhek of Volstok waar andere spelers in en uit het zichtveld teleporteren, diverse gebouwen kriskras door elkaar zijn gebouwd en in dikke zwarte lijnen een soort minimalistisch decor is aangegeven. Alsof je per ongeluk een Dogme 95-productie van filmmaker Lars von Trier binnen bent gewandeld. Jezelf acclimatiseren heeft zodoende aardig wat tijd nodig.
Maar je ontpopt gaandeweg tot een productieve burger en vindt blindelings de weg in het door andere spelers chaotische gebouwde dorp. Het einddoel is nog steeds onduidelijk, maar passend in het thema werk je blindelings door. Een zwevende bus met Russisch schallende arbeidersmuziek brengt je naar de eilanden waar je naar grondstoffen delft. Je dorp heeft namelijk hout, metaal, kristal en kool nodig om te groeien. De eilanden laten zich het best als compleet abstracte locaties omschrijven die eerder voor een uitgesproken stijl gaan dan daadwerkelijk een handige omgeving vormen om grondstoffen te vinden.
Zo graaf je door de oogballen van een gigantisch rood hoofd omringd door atoombommen of hak je wat metaal uit een zwevend stuk sushi. Hier vind je ook matroesjkapoppen waarin de zielen van verloren mensen huizen. Lever ze in bij een Rescue Aparatus en ze veranderen in burgers die zich eveneens voor het dorp inzetten - door bijvoorbeeld bomen te bewateren - of je tot vervelens toe naar je burgerschap vragen. Net als de hoeveelheid in grondstoffen is ook de levensduur van ieder eiland eindig. Een onheilspellend gerommel geeft aan wanneer een locatie op zijn einde is om daarna met een spectaculaire confectieregen in de ether te verdwijnen. Het is vervolgens haasten naar de bushalte terwijl de Void je langzaam probeert te verzwelgen.
Je wordt bij je eerste excursie niet compleet met een kluitje in het riet gestuurd en krijgt een Comrade Pickaxe om wat muren neer te halen. Hier zit echter een houdbaarheidsdatum op; elk stuk gereedschap is namelijk gelimiteerd in hoeveel keren je het kunt gebruiken. Nieuw gereedschap schaf je aan bij arbeidersloketten met rantsoenbonnen die naargelang je productiviteit te verdienen zijn. Voor elke bevorderlijke actie die je uitvoert, ontvang je namelijk Toil. Die acties zijn bijvoorbeeld mijnen naar grondstoffen, repareren van gebouwen of inleveren van materialen. Een bezoek aan het Ministerie van Arbeid levert je nieuwe rantsoenen op in ruil voor die Toil. En wederom passend in thema mag je hier lekker voor in de rij staan.
Tijdverspilling is sowieso een aanhoudende frustratie in vrijwel alles wat je in The Tomorrow Children doet. Je staat in de rij voor de bus, de Workbench of werkt jezelf door een onmogelijke slidepuzzel heen om überhaupt dat object te maken. Dat verhoogt de wachttijd aanzienlijk, want ook andere spelers moeten die puzzel voltooien. Je loopt daarbij regelmatig heen en weer omdat je enkel drie grondstoffen bij je kunt dragen en het gereedschap dat je via een arbeidersloket verkrijgt, is van een dusdanige lage kwaliteit dat bijvoorbeeld een boom omzagen ontzettend traag verloopt.
Op het laatste probleem heeft The Tomorrow Children echter een antwoord in de vorm van de zwarte markt. Met zogeheten Freedom Dollars bestel je gereedschap dat niet alleen langer houdbaar is dan hun communistische variant, maar dat ook nog eens sneller werk verricht. Die valuta is niet te verdienen door middel van normale arbeid, maar enkel door een dagelijkse inlog-bonus of een toevallige vondst tijdens je werkzaamheden. Je hoeft tevens alle grondstoffen niet zelf te dragen. Schop of gooi ze naar beneden en laat iemand anders ze meeslepen. Het gaat tenslotte niet om persoonlijke glorie, maar om die van het toekomstige moederland.
Dat kameraadschap is vaak echter ver te zoeken. Anno 2016 moet elke ontwikkelaar een antwoord hebben op internet-trolls en daar weet Q-Games momenteel geen raad mee. Ze vernietigen je gebouwen met defensieturrets, zagen de bomen in je dorp die voor voedsel moeten zorgen om of bouwen eindeloos veel rotzooi die je grondstoffen tot een nulpunt brengt. Dat je vrij van dorp tot dorp kunt reizen geeft iedereen ook vrij spel om als ramptoerist de boel te verpesten en daarna weer naar het volgende slachtoffer af te reizen. Terwijl het samenwerken juist wel tot een degelijke ervaring kan leiden. Het is momenteel echter gemakkelijker om iemands ervaring te verzieken dan daadwerkelijk iets positiefs bij te dragen.
The Tomorrow Children is een intrigerend project, maar het is desondanks momenteel lastig om het grote plaatje voor je te zien. Een concreet einddoel wordt namelijk gemaskeerd door abstractie en onduidelijkheid. Het zwoegen naar grondstoffen heeft echter iets bevreemdend sereen en hint naar een eindeloze put qua tijdbesteding. De drukkende sfeer van de sombere soundtrack en de visuele presentatie accentueren daarbij perfect het communistische thema. Het wordt zodoende fascinerend om te zien of het uiteindelijk allemaal tot een overtuigend geheel samenkomt.
The Tomorrow Children is dit jaar verkrijgbaar voor de PlayStation 4. Een concrete releasedatum is momenteel nog niet bekend.