Gaming pc bouwen - welke koeling moet ik kiezen?

Bij het bouwen van een gaming pc heb je ongetwijfeld veel aandacht voor de grafische kaart en de CPU. Die dure onderdelen zorgen er immers voor dat je veeleisende games op de hoogste instellingen kunt spelen. Maar een van de allerbelangrijkste en minst geapprecieerde elementen bij het bouwen van een gaming pc is de koeling.

In dit artikel leggen we je uit waarom koeling zo belangrijk is, maar ook wat voor jou de ideale koeling voor je gaming pc is. Daarbij baseren we ons zowel op kwaliteit als op budget en de andere onderdelen.

Waarom is koeling zo belangrijk?

Computers zijn bijzonder gevoelige machines - en dat geldt dubbel en dik voor je gaming pc, die in een relatief kleine case zeer krachtige en grote onderdelen moet huisvesten. Een mid-range gaming pc vreet al gauw een verbruik van 300 a 500 Watt, en als je zeer performante onderdelen hebt kan dat zelfs tot ongeveer 1000 Watt oplopen.

Door zoveel kracht te verbruiken, geven de elektronische onderdelen warmte af. En laat oververhitting nu net een element zijn waar CPUs, GPUs en SSDs bijzonder gevoelig voor zijn. Zo goed als alle hedendaagse processors beperken hun kloksnelheid of schakelen zichzelf net volledig uit wanneer ze detecteren dat er oververhitting plaatsvindt. Daarom is het essentieel om een gaming pc van een goed koelsysteem te voorzien. Je wilt je prachtige MSI GeForce RTX 4070 SUPER 12G X SLIM toch niet kapot zien gaan?

Een basiselement is de zogenaamde heatsink. Dit is in feite een stuk metaal met een reeks vinnen die op een onderdeel wordt geplaatst (zoals de CPU) om warmte over een grotere oppervlakte te spreiden en koele lucht door te laten stromen. Het deel van het koelelement dat met de CPU contact maakt heet ook wel de ‘heat plate’ of ‘base plate’. Vaak bestaat die uit koper, met een aluminium heatsink. Dit soort passieve koeling is echter onvoldoende voor de hoeveelheid hitte die moderne gaming pc’s uitstoten.

Daarom wordt het sterk aangeraden om voor actieve koeling te gaan. Maar dan is er nog de vraag of je voor luchtkoeling gaat, of voor waterkoeling. De beste keuze voor jou hangt heel erg af van je gebruik en je build. Ga je jouw gaming pc gebruiken voor bijzonder veeleisende taken, zoals Alan Wake 2 aan de allerhoogste settings spelen? Of ga je vooral indiegames met 8-bit graphics spelen en daarnaast kantoortaken doen? En hoe zit het met de airflow in jouw case, en hoeveel koelingsoplossingen laat de grootte van je case toe?

Luchtkoeling

Luchtkoeling is doorgaans de meest betaalbare optie. Door ventilatoren op strategische plaatsen op je case te plaatsen, kun je de warme lucht in de case naar buiten stuwen en doen circuleren met koele(re) lucht van buitenaf. De logica is meestal: hoe groter je ventilatoren en hoe meer ventilatoren je hebt, hoe beter. Geluid is echter een belangrijke factor, want veel kleine fans zijn meestal luider dan een enkele grote ventilator. Let daarbij wel op dat er een logisch circulatiepad doorheen de case loopt en dat je geen uitgangen blokkeert. Idealiter wordt koele lucht langs voren naar binnen getrokken, vloeit die over de heatsinks, en wordt die warme lucht dan langs achter uitgestoten.

Ook een belangrijk element is de grootte van je case. Dat beïnvloedt immers hoeveel (en waar) ventilatoren je kunt installeren. Op de grootste cases (meestal zo geclassificeerd als ze een ATX moederbord kunnen behuizen) kun je meestal zeven ventilatoren monteren.

Bij aankoop van een CPU krijg je meestal een ventilator meegeleverd, maar deze ‘stock coolers’ volstaan meestal enkel voor kalm gebruik. Veeleisende games spelen is een te zware taak voor dit soort ventilatoren. Daarom kijk je beter voor een specifiek gamingmerk - ook omdat deze vaak stiller en efficiënter werken. En natuurlijk omdat ze kekke RGB belichting hebben.

Waterkoeling

Waterkoeling werkt met een radiator, wat eigenlijk neerkomt op een heatsink (zie hierboven voor een uitleg) die hittepijpen heeft. Die pijpen zijn verbonden met een pomp die vloeistof in een circulaire vorm door het systeem duwt. In plaats van lucht wordt de warmte meegevoerd door gedestilleerd water, waarna de warmte wordt afgevoerd met ventilatoren. Ook hier is de logica: hoe groter de radiator en hoe meer (of hoe groter) de ventilatoren, hoe sneller die afkoeling gebeurt.

Als je echt avontuurlijk bent, dan kun je zelf je waterkoeling maken. Hiervoor moet je wel zelf de buizen op de correcte lengte knippen. Ook moet je ervoor zorgen dat de vloeistof lange tijd kan meegaan. Hiervoor wordt het aangeraden dat je 75% gedestilleerd water en 25% antivries (zoals je gebruikt voor auto’s) in het koelsysteem giet. Je hoort het al: dit is geen eenvoudig proces en wordt enkel aangeraden voor wie ervaring heeft. Koop dus best waterkoeling van een erkende producent.

Conclusie

Maar hou er ook rekening mee dat je voor een eigen gaming pc best een beetje ‘future-proof’ nadenkt. Je zult de individuele onderdelen waarschijnlijk ooit upgraden, dus in een ideaal geval is je koeling dan nog altijd goed genoeg voor die nieuwere componenten - en blijft de airflow in je case goed genoeg dat er geen oververhitting plaatsvindt.

Wij zijn persoonlijk erg tevreden van de MSI MAG CORELIQUID E240. Dit is een zogenaamde AIO (all-in-one) cooler, die uitblinkt in gebruiksgemak. Het monteren tegen de CPU en het bevestigen van de ventilatoren is relatief vanzelfsprekend. Niet alleen zit de vloeistof al in de E240, maar MSI levert ook ‘thermal paste’ mee om de radiator te bevestigen op het CPU. Als bonus zit er genoeg pasta in de tube dat je die meermaals kunt gebruiken.

Eenmaal succesvol gemonteerd kun je genieten van een van de meest krachtige en stille koelelementen op de markt. De CORELIQUID-lijn krijgt terecht veel lof. Ook de looks zijn geweldig, want deze koeler heeft ook flashy RGB belichting die werkt met de Mystic Light van MSI. Zodra je zeker bent dat je build deze koeling kan dragen, kunnen we het enkel maar aanbevelen.