Gran Turismo 5
Duizend en één Paardenkracht!
Voor elke autofanaat was het zeer lang wachten, maar na zes jaar is hij uiteindelijk (en dat woord kunnen we niet genoeg benadrukken) in de winkelrekken terug te vinden. Gran Turismo 5 heeft zijn weg gevonden uit de donkere ontwikkelstudio van Polyphony Digital waar een onophoudelijke werkkracht alle pluisjes van alle dashboards veegde zodat het product helemaal afgewerkt zou zijn. Het is één ding om dat doel voor ogen te hebben en er naar toe te werken, maar de vele uitstellingen werden lachwekkend. Net toen we allemaal dachten dat begin november het zover was, gebeurde toch wel het ondenkbare, zeker? Uitstel, naar een nader te specificeren datum. Na die drie extra weken tot de effectieve releasedatum en twee dagen verzending met de post leek de ontwikkelaar er zelf nog een loopje mee te nemen door mij een, zij het optionele, installatie aan te bieden die maar liefst 46 minuten duurde. Geloof me, ik heb het getimed. Daarna volgde nog een, zij het wel mooi samengestelde, introductievideo van enkele minuten en nog een kleine halve minuut met een laadscherm waarop onderaan te lezen stond: "Installing." Ik barstte haast in lachen uit. Kan je het me kwalijk nemen?
Alhoewel ik me dan na veel geduld bevond op het hoofdmenu, werd me nog een aantal taken opgelegd waarvoor ik moest zorgen. Een wagen is een nogal grote vereiste als je het wilt opnemen tegen andere waaghalzen. Met het kleine budget dat klaar ligt voor deze kersverse piloot, kocht ik maar een goedkope tweedehandse Toyota Corolla. En vanaf daaruit begint een nieuw hoofdstuk in mijn carrière als Gran Turismo-racer. Want naar goede gewoonte zit er een gigantische hoop content in, ook al werden er bijna evenveel previews neergepend als kalenderdagen aangekruist door het lange wachten. Maar goed, genoeg gegrapt over de vele uitstellingen. Op het eerste zicht lijkt Gran Turismo 5 maar een simpele racer, maar eens je de GT Mode opent, wordt duidelijk waarom men zes jaar heeft gezwoegd en gezweet. Er zit daarnaast een Arcade Mode in, een Course Maker om een eigen parcours mee samen te stellen en Gran Turismo TV, wat dat ook moge zijn. Er valt een heleboel te bespreken, dus het lijkt me verstandig van jullie doorheen elke bocht van deze parel apart te sturen.
Zoals hierboven gezegd, gaat de echte racepiloot meteen kruipen achter het stuur van de GT Mode, beter bekend als de carrièremodus van het spel. De meeste voldoening haal je hieruit door de ladder der faam te beklimmen, sterkere en mooiere wagens binnen te rijven en ze de nodige duwen in de prestatiebalk te geven. Zodra je de eerste stappen zet in deze modus, krijg je 20.000 credits ter beschikking om daarmee de eerste tweedehandse wagen te kopen en aan de slag te gaan. Eerst en vooral: de rijbewijzen zijn terug van de partij waarmee je meerdere events ter beschikking krijgt. Ik hoor jullie al vragen: "Moeten we ons echt doorheen die tutorials worstelen vooraleer we officieel mogen racen?" Gelukkig kan ik jullie meegeven dat dat niet het geval is, al zal het ongetwijfeld helpen om nogmaals de verschillende tactieken op te frissen of aan te leren zodat je geen noemenswaardige problemen op de baan hebt.
Voor de beginnelingen onder ons zit er een uitgebreide oefenmodus in om elk parcours te leren kennen, maar wie zich niet laat afschrikken, die duikt meteen in de A-Spec sectie. Hier vind je alle events en races terug, geordend per moeilijkheidsgraad en level. Want vergis je niet: zomaar eventjes meedoen aan het moeilijkste event is een onhaalbare kaart voor je eerste bolide, het is bovenal niet mogelijk. Het principe is kristalhelder voor wie bekend is met games: je vangt aan bij de kleinere events en hoe meer je het erepodium mag betreden, hoe meer geld je krijgt en hoe meer ervaringspunten je verdient. Zodoende gaan bij de echte autodealers zeer dure, maar vaak prachtige, racebeesten vrij komen zodat je niet meteen moet grijpen naar een afdankertje zoals dat in het begin het geval is. Veel races vereisen wel een juiste wagen, een Japanse cup met klassieke wagens zal je bijvoorbeeld niet aan de slag laten gaan met een Fiat uit de jaren '90. Het verzamelen van wagens zal dus weldegelijk van groot belang zijn, al kan je ook wagens verkopen die je niet wilt. Maar kom, wie wil er niet kunnen pochen met de gigantische hoeveelheid vierwielers die er in je garage staan?
Hopelijk heb je gedacht aan een virtuele uitbreiding van de opbergplaats, want het spel bevat maar liefst meer dan 1000 wagens, wat een ongeziene hoeveelheid is. Elke auto is gedetailleerd tot in de puntjes en van bijna elk decennium zit er een wagen in de game. En men durft ver gaan in de opties, want ik herinner me even dat ik bij de autodealer Volkswagen een Kubelwagen terug vond uit het jaar '44. Nazi's worden gelukkig er niet bij geleverd. Vergeet daarbovenop niet dat elke wagen getuned kan worden in de garage. Er kunnen een vijfde en zesde koppeling aangesloten worden, de kracht van de motor kan opgedreven worden, er zijn betere filters ter beschikking voor een optimale prestatie, betere uitlaatpijpen zorgen voor een hogere topsnelheid, de verschillende bandtypes verzekeren dat je op elke weg en in alle weeromstandigheden een stevige kans maakt, de auto kan lichter gemaakt worden door non-essentiële onderdelen te verwijderen en behandeling in de bochten makkelijker te maken ... en zo zijn er nog een berg opties om elke wagen aan te passen. Je moet wel de kanttekening maken dat oudere wagens minder aanpassingen toe laten, maar dat lijkt ons vanzelfsprekend.
Het rijden zelf voelt opnieuw aan als een simulatie, elke wagen handelt anders en klinkt zelfs anders. Om het voor de groep beginners wat makkelijker te maken, kan zelfs een stippellijn aan en uit gezet worden die op het parcours aangeeft hoe je het best rijdt en wanneer je afremt zodra er scherpe bochten aankomen. Het neemt wat van de uitdaging weg, maar is zeker geen overbodige luxe als je nog nooit eerder een Gran Turismo onder handen hebt genomen of als het al te lang geleden is, zoals bij iedereen eigenlijk wel het geval is. Dat heb je nu eenmaal als je zes jaar lang op droog zaad zit ... Is het niet, Polyphony Digital? Alleszins, er wordt tijdens het rijden ook rekening gehouden met realistische factoren: je haalt voorliggers sneller in door in hun kielzog te varen (of rijden in deze context), banden verslijten naargelang je rijstijl en of je in het gras of zand belandt, de olie moet na verloop van tijd ververst worden en sommige auto-onderdelen durven zelfs verslijten. Daarvoor is er gelukkig de GT Auto Car Maintenance & Service, waar je alles kan laten herstellen of de wagen zelfs kan laten oppoetsen.
Onze boterham is nog niet helemaal belegd, want er zitten daarnaast zogenaamde Special Events in de game, die zoals de rest van de game vrijgespeeld worden naarmate je progressie boekt. Deze "speciallekes" zorgen verrassend genoeg voor een zeer variërend tempo dankzij de vele unieke events zoals het NASCAR Racing, karting, het Top Gear Test Track (zonder een Stig weliswaar), een Rally Mode en nog enkele andere voorbeelden. En last but not least: in de B-Spec events moet je een eigen piloot gidsen door aanwijzingen te geven op het parcours. Zeker niet het meest aantrekkelijke van de game, al kan het voor enorm hilarische momenten zorgen wanneer je hem met de snelste wagen van de hoop laat rijden, hem constant het bevel geeft om te accelereren en hem op de meest suïcidale manier bochten ziet nemen. Het heeft mijn lachspieren werkelijk doen crashen op een bepaald moment. Als je een rijbewijs haalt of een cup met een eerste plaats uitspeelt, krijg je bovendien gratis wagens als bonusprijs. Dat spaart gelukkig in de portemonnee, want veel van die waardevolle credits zal je pompen in de tuning shop van Gran Turismo 5.
We hebben het nog maar enkel over de GT Mode gesproken, en ik hoef misschien nu niet meer te verduidelijken waarom we minder aandacht aan de rest moeten geven. De magische kracht van het spel ligt duidelijk in de carrièremodus, al zitten er enkele coole extra's in. Een Replay Theatre, een muziekbibliotheek, een museum met interessante info over de autobouwers, de Photo Travel optie om artistieke foto's in bepaalde steden met een wagen naar keuze te nemen, enzovoort. Die foto's kan je trouwens gebruiken als profielfoto voor het hele online gebeuren, waar je tot en met 16 spelers het tegen elkaar kan opnemen. Gelukkig zit er nog een mogelijkheid in om thuis op de sofa tegen een vriend te racen via de splitscreen-optie. Tenslotte heb je de Arcade Mode klaar staan om gewoon simpelweg te racen in een track naar keuze met een eigen racebak. De Course Maker laat spelers toe om binnen een bepaalde setting en enkele instellingen een track automatisch te laten genereren, dus bekijk dit gerust als een kleine extra. En als we daar bovenop de Gran Turismo TV Mode toevoegen waar allerlei filmpjes te bezichtigen zijn. Dat allemaal tezamen vormt een pakket waar je sowieso geen neen tegen kan zeggen ... Of toch wel?
Het doet me ergens wat pijn aan het gamehart dat ik, na zo een fiere uiteenzetting over de geslaagde gameplay, nu mijn rode balpen moet bovenhalen. Niet alles dat Polyphony Digital beloofde, is goed afgewerkt. Op de meer dan 150 verschillende muziektracks kan ik niks zeggen, want menu's en events hebben elk meerdere songs. Wat echter vooral opvalt, zijn de grafische details. Gran Turismo 5 is een prachtige game op veel vlakken, maar andere keren moest ik even pauzeren en laten bezinken wat ik zag op het scherm. Niet alle wagens bezitten een cockpit view die de ervaring des te leuker maakt, en het detail is pas scherp in de prachtigste en snelste bolides. Het schademodel dat beloofd werd, toont zichzelf pas in beperkte mate als je al enkele keren ergens sterk tegenaan knalt, en dan nog zijn het vaak deukjes. Maar wat me helemaal van mijn melk bracht, was de regen die ik bestudeerde van uit mijn chauffeurszetel. De druppels die al tikkend op de voorruit neervielen, zagen er uit als grijze pixels. Ik zou haast denken dat ik een bril moet beginnen dragen, maar niets is minder waar: de regen is afgrijselijk in een anders uiterst gedetailleerde game. Blijkbaar hadden ze maar beter nog een jaartje gesleuteld aan het spel, want in die zes jaar heeft men onvoorstelbaar genoeg toch het een en ander over het hoofd gezien.
Wie Gran Turismo 5 in huis wilt halen, zal dat wellicht al lang gedaan hebben. Met deze game vieren de simulatieliefhebbers immers het hoogtij van racegames, en gelijk hebben ze, ook al duurde de ontwikkeltijd bijna letterlijk eeuwen. De PlayStation 3 heeft er een sterke game bij die barst van de inhoud en van de pronkende wagens. Meer dan genoeg porno op vier wielen voor autofanaten, ook al laat het schademodel en de grafische afwerking soms te wensen over. De verslavingsfactor blijft gelukkig overeind, want dankzij die duizendtal wagens en tientallen events zit er iets in voor iedereen. Zelfs voorstanders van arcade racegames vinden hier iets terug om te koesteren, dus dit houdt menig speler wel enkele weken (en misschien zelfs maanden) zoet. Maar jongens: zorg ervoor dat ik Gran Turismo 6 zelf nog kan spelen voordat ik het voor mijn kleinkinderen moet kopen. En dat was de laatste, beloofd.