Infinity Engine: RPG-klassiekers herleven in Pillars of Eternity
Baldur's Gate en Planescape: Torment als inspiratiebronnen.
Het is 2012 als ik voor het eerst hoor dat ontwikkelaar Obsidian Entertainment aan een nieuwe game werkt. De studio hoopt deze met behulp van de crowdfundingsite Kickstarter te financieren. Men koos hiervoor omdat de game in kwestie binnen een niet alledaags genre valt. Project Eternity is namelijk een CRPG of Computer Role Playing Game. Obsidian hoopt het genre nieuw leven in te blazen en refereert tijdens de campagne constant aan klassieke CRPG's zoals Baldur's Gate en Icewind Dale. Deze zogenaamde Infinity Engine-games hebben door de jaren heen een bijna legendarische status verworven en worden door velen gezien als de beste RPG's ooit gemaakt.
Ik ben zo iemand. Ik ben dan ook erg benieuwd of Obsidian er met Pillars of Eternity in is geslaagd om de Infinity Engine in al zijn facetten te emuleren. Want hoewel Baldur's Gate, Planescape: Torment en Icewind Dale allemaal in veel opzichten erg op elkaar lijken, hebben ze tegelijkertijd ook onderlinge verschillen die de flexibiliteit van de engine weergeven.
Ze zijn echter allen Dungeons & Dragons-games. De hele Infinity Engine is in feite niets anders dan een virtuele Dungeons Master die ervoor zorgt dat je niet om de haverklap dobbelstenen hoeft te rollen of moet wachten tot een teamgenoot een kobold in brand steekt. Alle berekeningen van een tabletop-RPG worden op de achtergrond gedaan, zodat de speler zich beter kan richten op het besturen van een party, die tot zes personen bevat. Het is tevens nuttig dat je gevechten op elk moment kan pauzeren, om zo nog eens goed te kijken wat een specifieke spreuk nou doet. Ook de spelwerelden waarin de Infinity Engine-games zich afspelen zijn ouder dan de games zelf. Zo is de Forgotten Realms-setting waarin Baldur's Gate en Icewind Dale plaatsvinden al in de jaren zestig door de Amerikaan Ed Greenwood bedacht.
Maar belangrijker nog dan gevechten zijn de gesprekken die je aangaat in een game als Planescape: Torment. Soms neemt een blok tekst meer dan de helft van je scherm in bezit. Je kiest uit verschillende dialoog-opties die bijvoorbeeld door je charisma beïnvloed worden. Zo bestaat de kans dat een demoon je met rust laat omdat je precies weet wat te zeggen.
De perfecte balans tussen uitdagende gevechten en diepgaande dialoog vind je in de Baldur's Gate-reeks. In beide games neem je de rol van een Bhaalspawn aan, het sterfelijke nageslacht van een dode god. In de eerste Baldur's Gate neem je het tegen je megalomane broer Sarevok op, die pretendeert om tot god verheven te worden. Na het verslaan van Sarevok krijg je in Baldur's Gate 2 met Jon Irenicus te maken, een krankzinnige magiër die meer lijkt te weten over jouw status als Bhaalspawn dan jij zelf. De verhaallijnen in beide games zijn meeslepend en episch, maar zeker Baldur's Gate 2 excelleert ook in kleinere zijverhalen.
Zo kom je vrij vroeg in de game in een magische circustent terecht. Van buiten ziet het bouwsel er als een ietwat treurige gele pudding uit, maar van binnen is het een paleis dat haast oneindig groot lijkt. Zaal na zaal strekt zich voor jou en je kompanen uit, elk bevolkt met de meest weerzingwekkende monsters. Het vreemde is echter: de monsters praten. Ze vragen je zelfs om genade voordat je ze afslacht. Zodra je ervoor kiest om dit mysterie verder uit te pluizen, kom je erachter dat de monsters eigenlijk betoverde mensen zijn en dat de circustent het domein is van een jaloerse gnoom. Dit principe is in een Infinity Engine-game van cruciaal belang. Soms is het beter om zaken via gesprekken op te lossen en om verder te kijken dan je neus lang is. Lang niet alles is namelijk wat het lijkt.
Icewind Dale gooit dit principe uit het raam en kiest ervoor om alles enkel maar met knokpartijen op te lossen. De game legt sterk de nadruk op uitputtende gevechten met hordes vijanden. Je krijgt dan ook zelden de gelegenheid om je geschillen met een vijand uit te praten. De game speelt zich net zoals de Baldur's Gate-games in de Forgotten Realms-setting af. Maar waar Baldur's Gate 1 en 2 nog aan de gematigde Sword Coast plaatsvinden, beleef je de avonturen van Icewind Dale in de ijzige Spine of the World. Je vecht je een weg door ijskoude grottenstelsels, enorme kerkers en een museum vol bevroren dieren.
De Spartaanse manier van verhalen vertellen in Icewind Dale blijkt ook uit de manier waarop de game met companions omgaat. In Baldur's Gate 1 en 2 loop je unieke figuren zoals Minsc tegen het lijf, een krijger met hersenbeschadiging die denkt dat zijn hamster kan praten. In Icewind Dale stel je je party helemaal zelf samen. Dit om gevechten precies zo te laten verlopen zoals jij wilt. Soms heb je nou eenmaal een paladin nodig om een speciaal mystiek zwaard te hanteren. Deze zijn in een game als Baldur's Gate niet altijd van begin af aan voorhanden. Het verhaal staat in Icewind Dale en vervolg Icewind Dale 2 op de tweede plaats. Wat telt zijn de schermutselingen in bijvoorbeeld de Severed Hand, een oud elfenpaleis dat door sikkeneurige spoken wordt bewoond.
En dan is er nog Planescape: Torment. Dit is in elk opzicht de vreemde eend in de bijt. De game speelt zich in de buitenaardse Planescape-setting af, een omgeving die elke beschrijving te boven gaat. Je begint Planescape: Torment als lijk in een mortuarium, die met behulp van een zwevende schedel weet te ontsnappen. Na verloop van tijd voegen onder andere een brandende man en een pratend harnas zich bij jouw club. Maar niet voordat je erachter bent gekomen dat jij zowel aan geheugenverlies lijdt als onsterfelijk bent. Een groot deel van de game draait om de vraag hoe lang deze cyclus van sterven en wederopstaan al gaande is.
De bovenstaande beschrijving doet het unieke karakter van Planescape: Torment eigenlijk tekort. Zo kan je bijvoorbeeld magie leren van een vroedvrouw en een bordeel bezoeken dat enkel intellectuele lusten bevredigt. Alles in Planescape: Torment draait om interactie in de vorm van dialogen. Er zijn bijna geen gevechten in de game. Je hebt vaak het idee dat je een boek leest of naar een toneelstuk kijkt. Maar de vele verhaallijnen en thema's die in Planescape: Torment de revue passeren zijn zo interessant en uniek dat je het de game vergeeft.
De Infinity Engine-games zijn voor mij de ultieme RPG's. Ze hebben voor elk wat wils: eindeloze gevechten in Icewind Dale, ellenlange gesprekken in Planescape: Torment en een mix van beide in Baldur's Gate. Ik denk dat de stevige D&D-fundering voor een groot deel verantwoordelijk is voor het feit dat een game als Baldur's Gate 2 als een robuust avontuur aanvoelt. Het is standaard middeleeuwse fantasy van het hoogste niveau. Uiteindelijk blijven de Infinity Engine-games toch niche-ervaringen die niet meer zijn dan digitale tabletop-spellen. Je moet ervan houden. Maar als je ooit de behoefte hebt om vuurballen op trollen te gooien om zo te voorkomen dat ze regeneren, dan kan je met een Infinity Engine-game moeilijk misgaan.