Kholat review
Sneeuwzaam en alleen.
De essentie van Kholat is vanaf de eerste seconden al duidelijk: je zoekt het maar uit. Je begint je queeste in een Russisch gehucht aan de voet van het Oeralgebergte. De stilstaande trein achter je verraadt je aankomst, maar wat nu? Terwijl dwarrelende sneeuwvlokken de houten huisjes bedekken, raast een gure wind door het dorpje. Er is dan ook nergens een teken van leven. De eerste minuten loop je wat doelloos rond. Totdat je eindelijk iets van een pad ziet dat je in het mysterieuze verhaal lokt.
Kholat is door een mysterieus ongeluk in de Djatlovpas geïnspireerd. In 1959 raakt in deze afgelegen bergpas een groep studenten die op bergexpeditie is vermist. Na een grootschalige zoektocht worden ze een voor een teruggevonden. Morsdood, welteverstaan. Hoewel een lawine een plausibele verklaring lijkt, is het ongeluk tot op heden onopgelost. Hierdoor doen al snel de wildste verhalen de ronde. Ufo's, yeti's, geheime militaire operaties... Elke complotdenker met een aluminium hoedje heeft er inmiddels zijn theorie op losgelaten.
De debuterende studio IMGN.PRO geeft zijn eigen twist aan het verhaal. Niet dat dit zozeer geloofwaardig of origineel is, maar het is voldoende om je gedurende vijf uur op de been te houden. Op je pad vind je de nodige bladzijdes uit dagboeken, logboeken en verslagen van betrokkenen die je meer achtergrondinformatie geven. Zo nu en dan duikt de stem van de Britse acteur Sean Bean op, die je gedurende het verhaal stalkt en niet helemaal fris in zijn bovenkamer lijkt te zijn. De ontknoping van het verhaal is echter onvolledig en afgeraffeld waardoor het onderhoudende avontuur ietwat laf tot zijn einde komt.
De Poolse ontwikkelaar heeft zich duidelijk door Dear Esther en The Vanishing of Ethan Carter laten inspireren. Het draait in Kholat vooral om het verkennen van een van de buitenwereld geïsoleerde bergpassage. Het is echter een stuk minder lineair dan bijvoorbeeld het Schotse eiland van Dear Esther. Met slechts een kaart, kompas en zaklamp ga je op zoek naar aanknopingspunten die antwoorden op je vragen herbergen. Hoe je die vervolgens afwerkt, is volledig aan jou. Je bent volledig vrij in welke volgorde je ze opzoekt en er leiden meerdere routes naar deze belangrijke coördinaten.
Net zoals Dear Esther laat Kholat zich niet gemakkelijk in een genrehokje plaatsen. Je lost geen puzzels op die verzegelde deuren openen. Er zijn ook geen rotswanden die je met het nodige klauterwerk moet bedwingen. En je knutselt evenmin op creatieve wijze je eigen pijl en boog in elkaar om vijanden van je af te houden. Naast navigeren, lopen, rennen en bukken zijn er geen diepgaande gameplayelementen. Veel verder dan vanuit eerstepersoonsperspectief rondstruinen komt het dus niet. Wie heftige actie of diepgaande breinkrakers zoekt, vindt die in Kholat simpelweg niet.
De game leunt naast het narratief dan ook zwaar op sfeer. De makers van Kholat laten je op overtuigende wijze als een eenzame vreemdeling in een onherbergzaam gebied voelen. Met sneeuw bedekte rotspartijen en naaldbomen vormen grotendeels het decor voor een desolaat winters landschap. Terwijl je de wind hoort razen, pleegt een woedende sneeuwstorm een aanslag op je oriëntatiegevoel. In een geheimzinnige grot is het vervolgens muisstil en hoor je alleen ontdooid ijswater langs de stalactieten naar beneden sijpelen. De Unreal Engine 4 tovert alle elementen moeiteloos op je beeldscherm.
Je bent eenzaam, maar niet alleen. Zo kruist je pad op een gegeven moment een donker bos. Een ongemakkelijk gevoel bekruipt je. Een bovennatuurlijk silhouet doemt op waardoor je het instinctief op een lopen zet. Je hebt de drang achterom te kijken, maar rent linea recta naar de rand van het bos. Eind goed, al goed. Totdat je op de kaart kijkt en concludeert dat je precies de andere kant op moet. Inderdaad, dwars door het lugubere bos waar die mysterieuze gedaante je opwacht. Met frisse tegenzin keer je terug.
Hoewel Kholat je niet aan één stuk door door angst laat gijzelen, zorgen de sporadische schrikmomenten ervoor dat je zo nu en dan met zwetende handjes achter je pc zit. De sfeer in de game komt eigenlijk pas echt uit de verf wanneer je met een koptelefoon op in een verduisterde kamer zit. Op hier en daar een schoonheidsfoutje na in de rigoureuze overgang tussen muziek en stemgeluiden, drukt het geluid op positieve wijze zijn stempel op de sfeer.
Kholat is een ontdekkingsreis die niet binnen het stramien van survival horror of een ander genre valt. Je invloed op de gameplay is beperkt. Ook het plot is weinig verrassend. Dat wordt echter meer dan voldoende gecompenseerd door de meest in het oog springende kwaliteit van de game: de beklemmende sfeer. Het zorgt niet voor een lange adrenalinerush, maar wel van begin tot eind voor een gezonde spanning. Kholat is uiteindelijk een game die je niet zozeer speelt, maar ervaart.
Kholat is nu verkrijgbaar voor de pc en Mac.