Layers of Fear review - Nog een likje verf nodig
Nog een likje verf nodig.
"Games zijn tegenwoordig rechttoe rechtaan belevingen die weinig ruimte voor de verbeeldingskracht vrijlaten." Het zijn grote woorden van ontwikkelaar Bloober Team. In Layers of Fear is die ruimte er volgens de studio wel. Het bestaat net als kunst uit verschillende lagen en staat volledig open voor interpretatie. Is de game dan uiteindelijk ambitieus of pretentieus? Het antwoord ligt ergens in het midden.
Elk portret zegt meer over de schilder dan over de geportretteerde. Dat geldt zeker voor Layers of Fear, waarin je in de huid van een naamloze schilder kruipt. Je verliest jezelf volledig in wat het magnum opus van je oeuvre moet worden. Terwijl je in je verkenningstocht het oude herenhuis afstruint, wordt het echter al snel duidelijk dat je niet goed bij zinnen bent.
Layers of Fear is een exploratiegame die overtuigend op beleving en sfeer inspeelt. Terwijl buiten de regen op de ramen tikt, verken je het Victoriaanse huis. Begeleid door rustgevende pianomuziek doorzoek je de kamers om objecten te vinden die meer over je meesterwerk blootgeven. Het houten meubilair, de klassieke schilderijen en kitscherige schemerlampjes in de vele kamers die je doorkruist, roepen daarbij nostalgie op. Ook als je van dichterbij kijkt, ziet alles er gedetailleerd uit. Je gelooft al snel dat je echt in een chic landhuis vertoeft.
Maar achter die façade schuilen de nodige paranoia en misère. Objecten vliegen in het rond en lichten springen spontaan aan of uit. Op de muren verschijnen confronterende teksten. Het ongemakkelijke geluid van klapperende deuren en fluisterende kinderstemmen kruipt onder je huid. Je stuit op een nagenoeg lege kamer, maar wanneer je terugkeert naar de vorige ruimte is die volledig getransformeerd. Niets is wat het lijkt. Het oude herenhuis is namelijk een psychedelisch labyrint voor je waanideeën. De makers spelen met verve met de omgeving waardoor je elke nieuwe kamer met frisse tegenzin betreedt.
Bloober Team verschiet echter al snel zijn kruid. De talloze jump scares volgen elkaar razendsnel op. Dat gaat aan zo'n hoog tempo dat het verrassingseffect op een gegeven moment weg is. Weer een met bloed besmeurde kamer. Weer een horde levende kinderpoppen. En weer een voorbijschietende rat. Er is amper tijd voor een subtiele spanningsopbouw naar het volgende schrikmoment. Het wordt na een klein uurtje voorspelbaar, met als gevolg dat in de resterende paar uur de sleur erin sluipt. En dat is de doodsteek voor een horrorgame.
Die sleur wordt versterkt door de verstikkende lineariteit van de game. Je hebt amper ruimte om op eigen houtje te verkennen. En door de eenvoudige gameplay bekruipt je al heel snel een gevoel van monotonie. Je acties bestaan namelijk hoofdzakelijk uit kijken, lopen en deuren openen. Heel veel deuren openen. Hier en daar trek je een la open op zoek naar voorwerpen of los je een eenvoudige puzzel op, maar daar blijft het dan ook bij.
In tegenstelling tot wat de ontwikkelaar belooft, krijg je dus wel een rechttoe rechtaan beleving voor je kiezen. Door de monotone ervaring loop je uiteindelijk zo snel mogelijk kamer na kamer door het huis en verstikt het verhaal op de achtergrond. Het lotgeval is zonder al te veel te verklappen luguber genoeg om je stof tot nadenken te bezorgen. Maar nu wordt het verhaal er in een noodvaart doorheen gejast, met als gevolg dat het potentieel gedeeltelijk verloren gaat.
Layers of Fear is als een ritje door het spookhuis. Met zwetende handjes zit je in een bakje op rails en word je door een sfeervolle Victoriaanse horror-setting gestuurd. De griezelige, veranderlijke omgeving pleegt een serieuze aanslag op je gemoedstoestand. Maar dan gaat het tempo te snel omhoog. De snelheid wordt zodanig opgevoerd dat het meeste aan je voorbijschiet en het schrikeffect snel verloren gaat. Kort, maar verre van krachtig.
Layers of Fear is nu verkrijgbaar op de pc, Mac, PlayStation 4 en Xbox One.