Mass Effect 3 Review
De trilogie is meer dan de som van zijn delen.
Het is gemakkelijk de Mass Effect-trilogie te vergelijken met de Lord of the Rings-films van Peter Jackson. Beiden maakten ze het voorheen ondenkbare mogelijk dankzij een drijvende ambitie om een droom waar te maken. Peter Jackson verfilmde een onverfilmbaar boek, en nam hierin nooit de gemakkelijke weg. Hij richtte een eigen bedrijf op voor de visuele effecten, vroeg aan alle acteurs om een paar jaar naar Nieuw-Zeeland te verhuizen en schoot het twaalf uur durende verhaal gedurende één lange jarenlange periode.
Mass Effect's grote verdienste is dan weer dat de trilogie erin geslaagd is niet zomaar een nieuwe wereld maar een geheel origineel universum te introduceren dat na enkele games al bekend en familiar aanvoelt. Niet alleen pionierde Bioware met de eerste Mass Effect voorheen ongeziene gelaatsuitdrukkingen en een nieuw filmisch dialoogsysteem, het bracht ook de belofte dat we deze trilogie volledig op onze eigen manier zouden beleven. Keuzes die je in de eerste game maakte zouden voelbaar zijn tot in de derde game en uiteindelijk zou geen enkele speler exact dezelfde ervaring hebben met de Mass Effect-games.
En nu we het laatste deel van de trilogie achter ons hebben kunnen we zeggen dat ja, alles wat je in de voorbije games gedaan hebt wel degelijk invloed heeft op de overkoepelende verhaallijn. Tot zekere mate natuurlijk, maar toch blijft het een enorme prestatie waar we allen even stil bij moeten staan. De Mass Effect-trilogie was één van de meest ambitieuze projecten ooit in videogames.
De vergelijking kan misschien zelfs doorgetrokken worden naar de inhoud van de respectievelijke delen. Net zoals de eerste Lord of the Rings had de eerste Mass Effect een onschuldig karakter en verkenden we als Shepard met wijde ogen een geheel nieuwe wereld. Grote dreigingen bleken maar een voorbode te zijn van wat komen zou en gedurende het tweede deel van beide trilogieën werd langzaam aan duidelijk hoe de kaarten op tafel lagen. Waarna het derde deel natuurlijk gebukt gaat onder een duistere verhaallijn en elk personage tot wanhoop gedreven wordt. Confrontaties worden onvermijdelijk en de verwondering van dat eerste deel wordt vervangen door een bitter gevecht tot het einde. Actie neemt een groter deel van het verhaal in beslag dan ooit tevoren.
"Confrontaties worden onvermijdelijk en de verwondering van dat eerste deel wordt vervangen door een bitter gevecht tot het einde. Actie neemt een groter deel van het verhaal in beslag dan ooit tevoren."
Net zoals met de Lord of the Rings-films is het verleidelijk je blind te staren op de enorme prestatie die Bioware hier geleverd heeft en Mass Effect 3 meteen met het equivalent van 11 Oscars te belonen. Maar helaas, de Mass Effect-trilogie is meer dan de som van zijn delen en hier gaat het om een analyse van één van die delen. Net zoals Return of the King is Mass Effect 3 uitstekend, maar verre van perfect.
Het is in elk geval beter dan de eerste uren impliceren want de game start indrukkendwekkend maar zeer doorzichtig. De Aarde wordt aangevallen door de Reapers en niemand is erop voorbereid, ondanks de waarschuwingen van Shepard. Na een korte tutorial die vooral moet tonen dat Shepard nu soepeler dan ooit bestuurbaar is tijdens actievolle segmenten worden de emotionele snaren zorgvuldig gemanipuleerd wanneer Shepard de mensen op Aarde aan hun lot overlaat. Pianogetokkel, onschuldige burgerslachtoffers en een admiraal die zijn eigen veiligheid opoffert om het volk te leiden in deze moeilijke tijden, de elementen voor een oprecht emotioneel moment zijn aanwezig maar het voelt goedkoop en je weet gewoon dat er ergens een groep schrijvers rondlopen in de wandelgangen van Bioware die onverdiend geloven dat ze deze set clichés op een originele manier hebben toegepast.
Een missie of twee later in de game worden we dan weer kort na elkaar geconfronteerd met eerst een segment waarin we half uit een shuttle hangen en een machinegeweer bedienen om vijanden die een klif opklimmen neer te maaien en vervolgens een gedeelte waarin we een checkpoint moeten verdedigen door opnieuw plaats te nemen achter een machinegeweer en die op de aanstormende vijanden te richten. Twijfels begonnen te kiemen dat Bioware gekozen had om, net als met Dragon Age 2, de balans tussen RPG en actiegame grondig te verstoren.
"Ook de scènes die emotioneel horen te zijn maar door clichés moeilijk serieus te nemen zijn blijven aanwezig maar worden al snel vergezeld van questlijnen waarin je echt verscheurende keuzes moest maken en de dramatiek al eens uit onverwachte hoek kan komen."
Gelukkig waren die twijfels onterecht. Niet dat de actiescenes en setpieces volledig wegvallen maar ze worden voldoende gespreid door de game dat de balans uiteindelijk toch nog goed komt. Het gros van de game blijf je bezig met wat er moet gebeuren: alle buitenaardse rassen van het universum verzamelen en een verbond regelen die de Reapers kan verslaan, een taak die door de rijke geschiedenis van alle rassen die Bioware verzonnen heeft helemaal niet voor de hand ligt.
Ook de scènes die emotioneel horen te zijn maar door clichés moeilijk serieus te nemen zijn blijven aanwezig maar worden al snel vergezeld van questlijnen waarin je echt verscheurende keuzes moest maken en de dramatiek al eens uit onverwachte hoek kan komen. Het zijn op die momenten dat Mass Effect 3 je echt meesleept en een blik geeft op de toekomst voor het vertellen van verhalen in videogames. Tot het tempo weer eens doorbroken wordt natuurlijk en je als Shepard weer eens gedwongen wordt om een flauwe zwart-wit Paragon-Renegade reactie te geven.
Een enorme verbetering tegenover de vorige games is de integratie van de sidequests in de verhaallijn. Geen pauzeren van je zelfmoordmissie meer om een of andere banale taak uit te voeren voor een vreemde die je toevallig sprak in de Citadel of dagen door te brengen met het scannen van planeten voor redenen die achteraf altijd onduidelijk zijn, alles wat je doet in Mass Effect 3 verhoogt je kansen om de Reapers te verslaan. Dit komt door het War Effort-systeem dat bijhoudt hoe sterk de vloot die je richting Aarde stuurt momenteel is. Elke succesvolle quest eindigt met een verbetering van je vloot, al is het maar medische bijstand door burgers, informatie over de vijand of bijv. een extra squadron dat zich bij je leger voegt.
"Mass Effect 3 gaat gebukt onder zijn eigen ambitie en dat vergeven we de game graag."
Ook het verkennen van de sterrenstelsels en het scannen van planeten heeft een zekere urgentie gekregen. Scan iets te vaak een sterrenstelsel en de Reapers zijn je al snel op het spoor waardoor je moet voortmaken naar een volgende plek. Een uitstekende manier om je nooit onthecht te voelen van de verhaallijn. Er is geen pauze, geen rust, enkel het op verschillende manieren versterken van je legermacht.
De gloednieuwe multiplayermode sluit hierop aan maar in plaats van War Effort wordt hier de War Readiness beïnvloedt. Hoe beter je presteert in de multiplayer, hoe efficiënter je legermacht dus zal vechten tegen de Reapers om Aarde te bevrijden. Met de versie van Mass Effect 3 die wij speelden was het echter niet mogelijk om online te gaan. We hopen dit alsnog uit te testen op een later tijdstip.
Het verhaal brengt een aantal indrukwekkende setpieces met zich mee. Enorme Reapers die met hun lasers door gebouwen snijden, prachtige planeten in alle kleuren en schietgevechten met vele vijanden in beeld, Mass Effect 3 heeft het allemaal. Helaas lijkt de limiet te zijn bereikt voor consoles want de framerate is, vooral tijdens cutscenes, enorm onstabiel en tuimelt vaak in elkaar. Ook de texture pop-ins die de eerste Mass Effect op de Xbox 360 plaagden zijn terug, details worden te laat ingeladen waardoor de omgeving soms nog ingevuld wordt terwijl het filmpje al aan de gang is. Dit zijn niet de enige grafische probleempjes die we tegenkwamen, een personage laadde bijvoorbeeld een keertje niet in terwijl er een conversatie bezig was, maar wel de voornaamste.
Dat hoeft echter de pret niet te drukken. Mass Effect 3 gaat gebukt onder zijn eigen ambitie en dat vergeven we de game graag. Spijtig is dat de aard van het verhaal de serie gedwongen heeft om meer de actiegerichte toer op te gaan en dat af en toe in een te sterke mate. Mass Effect 3 verloochent echter zijn space opera roots niet en het feit dat de franchise ondanks zijn jeugdigheid een plaatsje kan innemen naast de andere grote sci-fi reeksen is bewijs dat Bioware het nog niet helemaal kwijt is. Het was een fijne rit.
De review van Mass Effect 3 doorgenomen, en je hebt wel zin om het spel in huis te halen? Dat kan vanaf 9 maart want dan verschijnt de game op PS3, PC en X360