Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain review
Een oude Fox verliest nooit zijn streken.
Een ritje door het spookhuis. Zo omschrijft de kritische Kojima de voorgaande Metal Gear Solid-games. Spectaculair, maar voorspelbaar. Na het zien van de eerste beelden van The Division realiseert hij zich dat het voor zijn grande finale anders moet. De ontwikkelaar wil dat je uit het karretje stapt en zelf op onderzoek uitgaat. Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain is een game die 'een miljoen verschillende spelers op een miljoen verschillende manieren' kunnen spelen. En daar is geen woord van gelogen.
De charme van The Phantom Pain is dat er zo ontzettend veel manieren zijn om vijandelijke kampen te infiltreren. De basis van elke missie is grotendeels hetzelfde: tref de nodige voorbereidingen, verken het gebied en voer je plan uit. Dat kan als van oudsher op secure wijze, waarbij je als een dief in de nacht langs patrouillerende vijanden sluipt. Om je je vervolgens minutenlang in een pleehokje te verstoppen, wachtend op het juiste moment om toe te slaan. En voordat iemand überhaupt doorheeft dat zijn collega ineens 'verdwenen' is, heb jij jezelf al lang uit de voeten gemaakt. Alsof je er nooit geweest bent.
Maar er is ook voldoende ruimte voor het ruige werk. Soms heb je gewoon geen zin om minutenlang liggend op je buik door het vizier van je sniper rifle naar onbelangrijke secondanten of kraaien te turen. Dan is het aanlokkelijk om met je minimech D-Walker via de hoofdingang naar binnen te scheuren en met zwaar geschut een ravage aan te richten. Of je laat het in het vijandelijke basiskamp hartstochtelijk mortierbommen regenen. Binnen zonder te kloppen is dus ook mogelijk.
Van een 'echte' stealth simulator is dan eigenlijk ook geen sprake. Met op de menukaart rocket launchers, air strikes en miniguns op je Black Hawk is de harde hand simpelweg onweerstaanbaar. Maar er is altijd plaats voor ouderwets stealthwerk, of alles wat ertussenin zit. Het doel heiligt de middelen in ieder geval. En met een rijk aanbod aan wapens, items en Buddies zijn er uitermate veel middelen om je missie tot een succes te brengen. Zowel sluippuristen als schietfanaten komen in The Phantom Pain aan hun trekken.
Maar waarom moeilijk doen als het gemakkelijk kan? Wat is de motivatie om een twintigtal minuten elke stap van de vijand tot in detail te analyseren, terwijl je in die tijd ook een compleet kamp kunt leegvegen? Wel, elke missie wordt middels een ranking beoordeeld. Hierin word je niet alleen door extra opdrachten uitgedaagd, maar ook door alles zo snel en discreet mogelijk af te handelen. Hoe hoger je rating, des te meer geld. En die zuurverdiende centjes steek je weer in de ontwikkeling van je uitrusting of in die van je Buddy. Niets moet, alles mag. Maar het loont dus altijd om net even iets meer bezonnen te werk te gaan.
Meer dan ooit heb je zelf de regie in handen. De vrijheid in hoe je de missies voltooit, komt ook terug in welke volgorde je ze aflegt. De hoofdmissies (Episodes) hoeven niet altijd in chronologische volgorde afgewerkt te worden. Daarnaast zijn er tal van zijmissies. Elimineer een belangrijk kopstuk, bemachtig een blauwdruk van de laatste technische snufjes of stuur een tolk per luchtpost linea recta naar je uitvalsbasis. En dankzij rankings en beloningen kun je de uitvoering daarvan nog altijd perfectioneren.
The Phantom Pain brengt je onder meer naar het onherbergzame Afghanistan en het hart van Afrika. De robuuste rotswanden en dichtbegroeide jungles vertonen veel oog voor detail, terwijl de open zandvlaktes en savannes net met verve de diepte van de omgevingen demonstreren. Er is een dag- en nachtcyclus waarbij helder weer soms met woedende zandstormen of hevige regenbuien wordt afgewisseld. En dat allemaal zonder haperingen, op 60 frames per seconde. De prestaties van de Fox Engine zijn dan ook indrukwekkend.
Toch zitten er wat beperkingen in deze open wereld. Los van de lokale flora en fauna die je kunt vangen, is er in het grote gebied tussen de vijandelijke kampen weinig te beleven. Je valt al snel in het stramien waarbij je Free Roam negeert en per helikopter van missie naar missie pendelt. Daarnaast keer je regelmatig terug naar dezelfde plekken, maar dan met een andere opdracht. Vooral de geforceerde bezoekjes aan de zielloze Mother Base zorgen voor wat generieke elementen in de verder uiterst solide gameplay.
Die extensieve aandacht voor de gameplay komt overigens niet zonder offers. Het verhaal speelt zich negen jaar na de gebeurtenissen in Ground Zeroes af en dient als overbrugging tussen Peace Walker en de originele Metal Gear. Het aantal cutscenes is echter flink gereduceerd, waaruit blijkt dat Kojima naar de critici heeft geluisterd. Er is dus een stuk minder melodrama en intriges dan je van de excentrieke Japanner gewend bent. Het hoe en waarom van Big Boss' vendetta geraakt daardoor al snel op de achtergrond.
Ook de Codec is op het offerblok gelegd, maar die maatregel houdt juist de vaart erin. Eindelijk geen oeverloos geleuter waarin iemand je aan de andere kant van de lijn verveelt over haar favoriete films, terwijl je bloedend op de grond zo snel mogelijk je game wilt opslaan. Waarvoor hulde. Maar zo bestaat het risico dat de lijst met onaangeroerde cassettebandjes toeneemt en je daardoor de nodige achtergrondinformatie misloopt.
Hoewel het grimmige verhaal een serieuze toon aanslaat, is Kojima's absurditeit nog steeds aanwezig. In een kartonnen doos van een duin richting een beduusde autobestuurder afglijden, die dankzij D-Horse's uitwerpselen op de weg de macht over het stuur verloor. Of vanuit je Black Hawk een kamp hevig onder vuur nemen, terwijl de snerpende synthesizermelodieën van een jaren 80-klassieker door de speakers galmen. En ook Quiets décolleté komt in de filmpjes uitgebreid aan bod. Zo zie je maar weer: een oude Fox verliest nooit zijn streken.
Kojima laat met Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain een ijzersterke basis achter waar de volgende generatie ontwikkelaars met een gerust hart op kan voortbouwen. Hij zet de schop in de serie en dat is moedig, want de geestelijke vader had voor het slotstuk van zijn saga namelijk net zo makkelijk op safe kunnen spelen. In plaats daarvan krijg je niet alleen de meest onbelemmerde en veelzijdige game in de serie, maar ook één van de meest dynamische en bevrijdende games in het stealthgenre.
Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain is nu verkrijgbaar voor de pc, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360 en Xbox One.