Napoleon: Total War

'Het wonderbaarlijk kanteel' in de slag om Madrid. Het 1ste, 2de en 4de regiment keizerlijke fuseliers nadert de uitgeputte Spaanse tegenstand in een ononderbroken lijn - blauw, rood, blauw, rood, hiel, teen op de trommel. Net buiten schietbereik van de Spaanse lijn weerklinkt het bevel om tot dichtere vierkantsformatie over te gaan. Dit is zelfmoord, lacht de Spaanse bevelhebber. Openingen verschijnen in de Franse lijn, van waartussen een smaragden massa chasseurs het vuur opent met precisiekarabijnen. Op die manier buiten bereik gesteld moet de Spaanse lijn naar voren, stapt in vierkant en chasseurs tezamen, en wordt daar en masse de loden medaille uitgereikt. Ik moet plaatsvervangend een soort hiëroglyfisch ontzag voelen, want de AI apprecieert mijn zieke moves dus langs geen kanten, hè. En als mijn IM gesprekken van de vorige paar dagen mij iets geleerd hebben, dan is het dat sommigen bij een nieuwe Total War (heel terecht) alleen willen weten of de AI beter is. Welaan dan: ja en nee. En dus nee.

Over het algemeen is dit dezelfde AI die we al hebben leren kennen, leren manipuleren, en af en toe door verrast zijn geweest. Tijdens de winterse slag om Picardië had ik, Napoléon, een heuvel bezet met een versterkte artilleriestelling. Mijn hoofdmacht was langszij ondergebracht, zodat de aanvallende Britten tijdens het treffen de hele tijd in de flank gehowitzerd zouden worden. Toen brak er wel degelijk een expeditie van de Britse hoofdmacht af, die koers zette voor mijn licht verdedigde kanonnen. Twee eenheden Britse lijninfanterie marcheerden moederziel alleen de heuvel op en hielden mijn ingegraven grenadiers bezig. Door de bossen op de rand van het slagveld nam een eenheid Britse dragonders een omweg, en schakelden mijn kanonnen uit langs achter. Merde.

Wanneer de Britse lijn even later aanmeerde bij de mijne, en de hoofdslag kon beginnen, liepen zo'n driehonderd Schotten eerst tot vlakbij mijn lijn, dan tien stappen terug, wachtten dan een minuutje onder intens vuur, en chargeerden dán binnen, zodat wat er van hen overbleef nooit een uitgerokken melee kon overleven. Er valt iets te zeggen voor de ervaring autistisch te noemen.

Het komt hierop neer: de AI gooit vijanden op je af, soms vanuit onverwachte hoeken, probeert te reageren op je zetten, en biedt alleen daardoor een soort van uitdaging. Op zijn slechtst een voorspelbare tacticus, op zijn best bedenkt hij misschien per ongeluk zetten waardoor je je af en toe nog gaat schamen ook. Wat genoeg moet zijn. Hij beschermt zijn kanonnen in ieder geval beter dan mij, door standaard altijd een beetje cavalerie bij hen achter te laten. En man! De kanonnen! Die hebben nu een verlengd bereik van 3/4 het slagveld. Dat was eigenlijk altijd al nodig om ze echt leuk te maken. Weer zoveel bereik extra om parmantig op de traagste wandelsnelheid te avanceren onder mortiervuur, boem patat links en rechts, kanonballen die tien man meevoeren samen met hun gewicht in stof en modder. Veel te cool om het anders te doen, zware verliezen nog aan toe. Al maken verliezen niet echt zoveel uit in deze Napoleon: Total War. Als een unit geparkeerd staat in een vriendelijke regio worden verliezen op een paar beurten nu automatisch aangevuld. Waardoor ik, wetende dat het toch goed zal komen, minder op veilig kan spelen.

Ook nieuw op de campaign map: attritie. In een dor landschap verliest een leger nu manschappen aan honger, dorst, desertie, zodat een eenheid ingesneeuwd in de Alpen voor het wreedste seizoen meer verliest dan tijd. Ik zeg 'onherbergzaam landschap', maar sneeuw en woestijn dekt het zo'n beetje. Een klein beetje attritie maar in een, laten we zeggen, dorre Spaanse vlakte zou een uitgekiende verfijning zijn geweest, maar ligt net buiten de reikwijdte van N: TW.

Ongeveer de helft van een vervolg op Empire, is het hoofdaanbod van N:TW zijn vierdelige single player campaign. Die loopt van de Keizer z'n debuut op het slagveld in N-Italië tot zijn val bij Waterloo, onderweg pauzerend in mini-campaigns met bijbehorende mini-maps. Van een uitvergrote Alpische regio om te beginnen, naar een half Midden-Oosten en zo tot bij de echte Grand Campaign: Europa ten tijde van de eerste coalitie. Pas hier wordt alles opengegooid en ben je iets vrijer om strategische keuzes te maken, daar je in de voorgaande missies ingeperkt werd door nogal smalle objectives. De objectives zijn hier iets vager en verder de toekomst in geprojecteerd - iets als 'verover die stad aan de andere kant van de kaart' tegenover 'verover die stad hier vlakbij' - zodat de weg ernaartoe iets vrijer is. Caveat: je begint de campaign in staat van oorlog met het grootste deel van de landkaart, en om revolutionair Frankrijk in een heel andere richting stuwen, zoals in Empire kon, krijg je weinig bewegingsruimte.

De tweede meest geIMde vraag: hoe spelen de paarden? Ik zou de cavalerie een 'nieuwe vloeibaarheid' willen toeschrijven, als ik mag, meneer. Een beetje paard schiet natuurlijk niet meteen naar links als je hem beveelt, en waren de paarden in voorganger Empire nog iets te frunnikig, dan reageren ze hier veel vlotter, ook al ziet dat er minder imposant uit. Ze ruilen met andere woorden een beetje grafische getrouwheid in voor speelbaarheid.

Ze zijn met de sterk verbeterde infanterie ook situationeler dan ooit. Het zijn de jaren 1800, en over maar honderd jaar hebben we machinegeweren en de eerste tanks. De musket is min of meer aan zijn technologisch hoogtepunt gekomen, en infanterielijnen kraken en puffen als drakelingen met bijna constant vuur. Cavalerie is er om onverdedigde kanonnen uit te schakelen, snelle razzia's uit te voeren op lichte tegenstand, een uitgedunde eenheid af te maken, en echt niks anders. Een euh, nogal pijnlijke les om zelf te moeten leren. De sterren van het spel, tenminste in dít spel, zijn het voetvolk. Er lijkt te gelden: concentreer je op de kerels met de coolste hoedjes en je hebt meestal de sterkste unit beet.

Aan de multiplayer kant is er goede oude deathmatch van twee tot acht spelers, en de nieuwe 'drop-in' battles, waarbij je voor elk min of meer eerlijk gevecht in de single player campaign iemand mag binnentoveren vanop het internet om de vijand te leiden, waardoor alle AI toestanden van hierboven niet eens zo relevant meer zijn. Weinig volk op de multiplayer servers zo pre-release, maar ik vermoed dat het soort hikjes waardoor een gevecht op zee officieus maar met een maximum van vijf schepen per speler wordt gespeeld nog niet echt uitgezocht en vernietigd is. Maar ik vergeet het kroonstuk bijna: een multiplayer Grand Campaign tot twee spelers. Dat is het, hè. Review voorbij. Bel of mail nu een vriend. Kopen. Twee spelers maar, maar misschien is het nerdgasme hier zo persoonlijk om alleen maar tussen twee zielen gedeeld te kunnen worden. En voor dat nerdgasme doen we het. Héél de nacht lang.