Outlast review
Ooit nog van plan te slapen?
De meest aangrijpende horrorfilms kenmerken zich door de uitzichtloze situatie waarin de personages zich bevinden. Waar elk sprankje hoop op ontsnapping telkens op het allerlaatste moment wordt weggegrist en je als kijker weet dat het ergste leed nog komt. Horrorgames vergeten dat principe vaak, maar het team van Red Barrels weet precies hoe de vork in de steel zit. In Outlast word je op meesterlijke wijze in de ene na de andere benarde positie gedwongen, en dat levert de engste horrorervaring in tijden op.
Journalist Miles Upshur trekt met niets meer dan een camcorder op zak naar een verlaten gesticht, ver van de bewoonde wereld. Hij heeft van een anonieme insider gehoord dat het daar niet pluis is en gaat op onderzoek uit. Wat hij daar vindt en wat er uiteindelijk aan de hand blijkt, is niet bijzonder origineel of verrassend: het dient vooral als kapstok voor de gruwelijkheden die de ontwikkelaar je laat beleven. Outlast is dan ook niet zozeer het verhaal van Miles, maar dat van jou en de bloedstollende omstandigheden waaruit je je keer op keer los worstelt.
De duivel zit daarbij in de details. Red Barrels geeft je veel mogelijkheden die in eerste instantie handig lijken, maar waarvan al snel blijkt dat ze de game alleen maar ongemakkelijker maken. Open langzaam een deur om stiekem naar binnen te gluren (hallo Amnesia!), maar maak daarmee alleen jezelf maar gek. Kijk in een achtervolging over je schouder om te zien of er nog iets achter je aan rent, maar riskeer dat er ineens iets voor je staat zodra je je hoofd terugdraait, of dat je in een doodlopend gangetje terecht komt.
Deze haat-liefdeverhouding met de spelmechanieken houdt je constant aan het scherm gekluisterd en is het duidelijkst merkbaar bij je beste vriend en tegelijk je grootste vijand aanwezig: je camcorder met nightvisionstand. Iedereen die de horrorfilms [REC] en The Blair Witch Project kent, weet dat donkere plaatsen er niet vriendelijker op worden zodra je nachtvisie aanzet, en dat is hier niet anders.
In Outlast is je camera dan ook een noodzakelijk kwaad. In het gesticht is het veelal pikkedonker, dus word je gedwongen je camera op de duisternis waar je doorheen moet te richten. Je zet de nightvisionstand aan en hoort het bekende piep-zoemgeluidje. Je gezichtsveld is plots door de donkere randen om het scherm beperkt en langzaamaan worden de contouren van de kamer om je heen in een zee van spookachtig groen licht zichtbaar. Miles ademt telkens luider, dieper, paniekeriger en alsmaar zit je op het puntje van je stoel, omdat je ondertussen weet dat een schrikmoment dan niet meer ver af is.
Nog zo'n gemeen detail: je nachtvisie is afhankelijk van batterijen. Nu zijn er in het gesticht meer dan genoeg batterijen te vinden, dus je zit waarschijnlijk nooit helemaal zonder. De spanning is echter zo constant, dat je de batterij altijd op het verkeerde moment moet vervangen. Er zijn weinig paniekmomenten groter dan wanneer je tijdens een achtervolging beseft dat je binnen luttele seconden in het duister tast, zoals het rood knipperende batterij-icoontje aangeeft.
Van deze achtervolgingen zijn er trouwens genoeg in Outlast. Veel van de inwoners hebben het op je gemunt en je krijgt niet de mogelijkheid jezelf te verdedigen. Confrontaties beginnen als een meeslepend kat-en-muis spel, waarbij je je onder verrotte bedden en in gore opslagplaatsen verstopt. Meestal duurt het niet lang voor je tegen de lamp loopt, en dan is de klopjacht geopend. Je beukt door deuren en gooit ze net zo hard weer achter je dicht om de gekken kortstondig tegen te houden. Op deze momenten transformeert het spel tot een adembenemende parcours-game die aan Mirror's Edge en Assassin's Creed doet denken. Niet zo gek, want de teamleden van Red Barrels werkten in het verleden aan beide titels mee.
De ware ster van de show is het Mount Massive Asylum zelf. Hoewel de hele game zich hier afspeelt, is het nooit een saaie locatie. De omgevingen zijn divers en zitten vol memorabele momenten zoals een inktzwarte ondergelopen kelder, een gevangenisgedeelte met isoleercellen en de praktijk van een sadistische arts. Deze blijven je gegarandeerd nog lang bij.
Daar waar de meeste horrorfilms (en -games) na een tijdje in herhaling vallen en daardoor vooral in het begin eng zijn, houdt Red Barrels Outlast van begin tot eind retespannend. Toch zijn er wel momentjes waarop de illusie verbreekt en je je realiseert dat je 'maar' een spelletje speelt. Zo sluit je meer dan eens omwille van de kleine hitbox een deur in je eigen gezicht, met alle onaangename gevolgen van dien. Als de checkpoint dan vijf minuten voor dit punt blijkt en je opnieuw dezelfde schrikmomenten beleeft, duurt het een tijdje voor je weer lekker in de sfeer zit.
Outlast is het werk van een team dat heel goed snapt wat je precies de stuipen op het lijf jaagt. Dat levert een sensationele horrorervaring op die nog lang door je hoofd spookt. Ondanks een aantal technische oneffenheden is dit een titel die je zenuwen zwaar op de proef stelt met slimme, doodenge spelmechanieken. Outlast grijpt je bij de keel en laat je niet meer los tot je de verrassende en spetterende slotakte ver achter je hebt gelaten.
Wil je Outlast spelen? Het spel is nu verkrijgbaar op Steam en behoort tot Eurogamer Benelux' lijst van beste PS4 games.