Read Only Memories review
Fonkelende c-stralen in Golden Gate Park.
Men neme een handjevol neonlichten, een snufje jaren '80 anime-esthetiek, het bekendste werk van Philip K. Dick en een half pond traditionele adventure game-conventies. Bewerk de ingrediënten een paar minuten met een slagroomklopper en het beslag lijkt hoogstwaarschijnlijk op de point-and-click adventure game Read Only Memories. Het cyberpunk avontuur in Neo-San Francisco is echter meer dan de som der delen: ontzettend vertrouwd doch verfrissend progressief.
Wie verandering wil, moet daar zelf voor zorgen. Als het aan ontwikkelaar MidBoss ligt althans. De studio geeft daarom gehoor aan een ondervertegenwoordigde groep in de game-industrie: de Lesbisch, Homo-, Bi-, en Transgender-gemeenschap (LHBT). Het resultaat is niet zozeer een viering van diversiteit dan wel een toonaangevend voorbeeld van hoe je aanverwante onderwerpen op een natuurlijke wijze in een game verwerkt.
Zo zijn thema's als gender en geaardheid altijd aanwezig, maar worden ze zelden expliciet besproken. Het komt wellicht ter sprake in een gesprek met de ex-vriendin van je zus. De xenofobe behandeling van menselijke hybrides vertoont dan weer overeenkomsten met transfobie. De game streeft zo naar inclusiviteit, maar probeert je zelden de les te lezen. De onderwerpen worden door MidBoss namelijk met een zekere vorm van vanzelfsprekendheid gebracht. Hoewel de studio zijn vooruitstrevende thema's op een authentieke manier presenteert, draagt het ondertussen talloze inspiratiebronnen trots als een medaille op de borst.
De ontwikkelaar maakt er bijvoorbeeld geen geheim van dat Hideo Kojima's Snatcher een invloedrijke rol heeft gespeeld. Van de futuristische setting, mysterieuze plotwendingen tot zelfs de een-op-een first-person schietsequenties; de cyberpunk-klassieker heeft een onmiskenbare uitwerking. De game roept verder herinneringen op aan animefilms als Cyber City Oedo 808 en de Famicom Detective Club-serie op de Super Nintendo. Daarnaast bevat het ook een hoop Blade Runner-referenties. De keerzijde van de medaille is dat Read Only Memories daardoor wel een eigen identiteit mist.
Toch zorgt het geheel voor een overtuigende ervaring. Dat is voornamelijk te danken aan de wijze waarop de point-and-click adventure liefhebbend en zelfbewust met alle conventies van het genre speelt. Een noir-detective die zich afzet tegen technologische modernisering als een soort nostalgische hunkering naar authenticiteit. De androïde Turing die zijn eerste stappen richting individualisme zet door zich te meten met de menselijke interacties uit zijn omgeving. Het is allemaal zo bekend, doch zo sterk gepresenteerd dat het boven de clichés uitgroeit.
De game onderscheidt zich tevens van zijn genregenoten door diepzinnige onderwerpen met een luchtige presentatie te spiegelen. Zo wordt het onderzoek naar een ontvoering kortstondig gestaakt om je even op de vingers te tikken voor de deprimerende staat van de kamerplant. Misschien moet je er eens meer tegen praten, is het advies. Minder water geven is wellicht ook een goed idee. Wist je al dat de Crassula ovata ook een uitstekende bonsai is? Gewichtige zaken als singulariteit worden bovendien moeiteloos afgewisseld met vermakelijke interacties met een ijsbeer.
Daarbij houdt de stevige vaart in het verhaal het balletje aan het rollen. Dat is te danken aan de doordachte logica achter de puzzels en een lineaire vooruitgang. Het is namelijk te allen tijde duidelijk wat de volgende stap is. Maar hoewel het je misschien niet letterlijk gezegd wordt, is het onmogelijk om zaken over het hoofd te zien. De game neemt op dat vlak dan ook vrij weinig risico's. De spanning verliest als gevolg wellicht geen momentum, maar koerst gevaarlijk op simpliciteit af. Ook de keuzevrijheid wordt aan banden gelegd. Of je nou links- of rechtsaf slaat; alle futuristische wegen leiden naar Neo-Rome.
Read Only Memories combineert moeiteloos traditionele adventure game-conventies met progressieve thema's. Elke stap is vertrouwd, maar toch intrigerend gepresenteerd. De dystopische avonturen van de curieuze robot Turing tonen daarbij aan dat inclusiviteit wel degelijk vanzelfsprekend kan zijn.