Replay of FastForward: Mass Effect

De opzet van dit soort artikels is meteen duidelijk als je de titel ervan leest. Een redacteur krijgt de opdracht om een game te herspelen, waarna hij uitmaakt of het de moeite is om de titel vandaag de dag opnieuw uit de kast te halen - Replay - of door te spoelen naar het vervolg - FastForward -. Deze keer gaan we aan de slag met Mass Effect gezien het tweede deel in de winkelrekken te vinden is. Gezien we in deze artikels uitgebrachte games uit het verleden herbekijken kunnen er spoilers aanwezig zijn, dus best even opletten mocht je het desbetreffende spel nog niet gespeeld hebben.

Het mag ondertussen wel duidelijk zijn dat een van de sterkste punten uit de Mass Effect franchise het maken van keuzes is die zowel op korte als lange termijn een invloed hebben op het spel. Dat is zelfs in die mate zo dat BioWare het doel heeft om de trilogie nog deze consolegeneratie af te werken zodat je over een paar jaar een personage kunt starten in Mass Effect 1 en dan meteen het hele verhaal kunt afwerken tot Mass Effect 3 zonder te moeten wisselen van console. De vraag blijft natuurlijk: zal Mass Effect 1 de jaren wel doorstaan? Twee jaar na de release van Mass Effect, en een paar dagen na de release van de opvolger, lijkt het ons een gepast moment om de titel nog eens onder de microscoop te schuiven en te kijken in welke mate de game ons nog kan bekoren.

Hoe hard BioWare het ook probeert te verbergen met realtime gevechten, Mass Effect is een RPG in hart en nieren. De eerste uren van het spel mogen dan wel spannend en magistraal verteld worden voor nieuwkomers, mensen die het verhaal al eens eerder doorlopen hebben zullen zoeken naar de doorspoelknop. Het verhaal van een soldaat genaamd Shepard, wiens achtergrond en voorkomen je overigens geheel naar keuze kunt instellen, die als eerste mens in het universum een SPECTRE-agent mag worden en vervolgens het universum doorkruist in achtervolging van een mysterieus ruimteschip was uitstekend twee jaar geleden en boeide tot het einde. En dat is ook zo nog steeds voor mensen die Mass Effect nooit eerder onder handen hebben genomen. BioWare is een meesterverteller en ik betwijfel dat het space opera-verhaal van Mass Effect ooit achterhaald aan zal voelen.

Dat verandert echter niets aan het feit dat voor mensen die de eindcredits al eens over het scherm hebben zien rollen de voornaamste reden om het spel te herspelen nog steeds de nieuwe keuzes die ze kunnen maken is. De details van het verhaal zijn dan misschien wel anders, en de conversaties voelen weer wat frisser aan maar de speelervaring blijft grotendeels hetzelfde. Het plezier komt hoofdzakelijk uit het ontdekken van de verschillen tussen de huidige verhaallijn en de vorige.

Toen Mass Effect in 2007 verscheen was het een grafische topper en het was moeilijk voor te stellen dat het beter kon. Vooral de gezichtsexpressies waren ongelooflijk levensecht. Twee jaar later kunnen we niet met een recht gezicht zeggen dat de graphics van de game verouderd zijn, vooral de omgevingen zijn nog steeds erg mooi. Toch ziet alles er nogal steriel uit. Niet erg voor heuse ruimte-omgevingen zoals de Citadel waar je veel tijd in doorbrengt, maar het is wel merkbaar op planeten met meer vegetatie. Ook de gezichtsanimaties die ooit zo indrukwekkend oogden, voelen nu een beetje doods aan. De ogen zijn hol, elk kapsel ziet eruit alsof het in beton gegoten is en omdat zowat alle conversaties in close-up gebeuren waar weinig in gebeurd voelen de gesprekken statisch aan. Niet zo erg als je alles voor de eerste maal hoort, maar zoals al gezegd is: het maakt het allemaal niet spannender de tweede keer.

Xbox 360 spelers hadden ook last van texture pop-in. Dat is wanneer het level nog ingekleurd wordt met textures terwijl je al aan het spelen bent. Ook speelde enorm lange laadtijden de game te parten. BioWare probeerde dit minder ergerlijk te maken door de laadschermen te vermommen als ritjes in een lift maar het was maar een zwakke façade. Ook het feit dat veel omgevingen, en de Citadel in het bijzonder, onoverzichtelijk waren om in te navigeren en je vaak per ongeluk in de lift terecht kwam, kon al eens voor frustratie zorgen. Tegenwoordig kunnen dit soort dingen opgelost worden met een simpele installatie naar de harde schijf maar aangezien twee jaar geleden deze optie nog niet bestond, is er geen rekening mee gehouden tijdens het ontwikkelingsproces. De game geniet dus maar minimaal van dergelijke opties.

Dat zijn natuurlijk allemaal maar kleine hindernissen, zolang de gameplay maar goed zit. Mass Effect was voor BioWare een eerste poging om het shootergenre te implementeren. Hierbij verloren ze hun D&D-roots niet uit het oog en achter de schermen blijft het allemaal dobbelstenen rollen en statistieken vergelijken. De vuurgevechten voelen nog steeds vrij robuust aan maar behalen toch nog steeds de huidige industriestandaard. Cover nemen achter muurtjes, een ware hype in post-Gears of War games, is ook hier mogelijk maar het voelde zo onhandig aan dat ik het zelden gebruikte. Hetzelfde geldt voor het geven van bevelen aan je twee teamleden. Toch frustreert het nooit en geeft het omverblazen van wat vijandelijke geth met een shotgun nog steeds heel wat voldoening.

Het shootergedeelte is één helft van de game. Het andere gedeelte wordt zoals bekend ingenomen door conversaties. Iets wat Mass Effect perfectioneerde en eigenlijk ook introduceerde was het revolutionaire dialoogsysteem. Waar je vroeger in dergelijke RPG's de keuze had uit volzinnen om je gevoelens en ideeën uit te drukken, kies je in Mass Effect uit een cirkel met kernwoorden. Kernwoorden aan de linkerkant graven dieper in het huidige onderwerp, terwijl die aan de rechterkant je Paragon- of Renegade-status (de engel en duivel op je schouders) beïnvloeden. Het is intuïtief en maakt de gesprekken minder voorspelbaar omdat je nooit op voorhand weet wat er gezegd zal worden.

De hamvraag blijft natuurlijk: is Mass Effect na al die jaren nog het spelen waard. Het is spijtig dat ik voor de eerste editie van 'Replay of FastForward' een dubieus antwoord moet geven, maar het is gewoon niet anders. Ik raad van harte aan om iedereen die Mass Effect 2 en 3 (ooit) wil spelen te starten bij het eerste deel. Het gevoel dat je je eigen weg volgt in het universum dat BioWare zo zorgvuldig geschapen heeft maakt onlosmakelijk deel uit van de Mass Effect speelervaring. Na twee jaar begint de game misschien wel al enige rimpels te vertonen, maar een nieuwe speler kijkt gemakkelijk voorbij die minpuntjes. Voor mensen die het eerste deel al eens hebben uitgespeeld ligt het antwoord moeilijker. Het is leuk om te ontdekken welke wegen je nog had kunnen volgen, maar de onmiddellijke gevolgen van die keuzes merk je enkel op sleutelmomenten in de game. Voor de rest zijn het hoofdzakelijk conversaties die je al kent en gevechten die je al eens meegemaakt hebt. Ook de technische mankementen zullen moeilijker te negeren zijn.

conclusie: REPLAY