Replay of FastForward: Fallout 3

Een Replay/Fast Forward van Fallout 3... Tjah, waar te beginnen? De game kwam uit in 2008 en twee jaar - en vijf expansions - later spreken de mensen nog steeds over de game alsof het slechts enkele maanden geleden het daglicht zag. Heb je de voorbije twee jaar onder een rots geleefd of heb je last van een zwaar korte termijngeheugen? Sta me dan toe het één en ander toe te lichten. Het is moeilijk om honderden uren gameplay in vier zinnen samen te vatten, maar moeilijk gaat ook. Jij wordt geboren in een vault, afgeschermd van de buitenwereld, waar je als speler de sleutelmomenten van je leven doorloopt. Op een gegeven moment knalt de spreekwoordelijke stront tegen de al even spreekwoordelijke ventilator en vliegen de problemen je om de oren. Een kleine 'Running Man'-scène later verlaat je de beschermende cocon van de vault en kom je terecht in een gigantisch postapocalyptisch pretpark, beter bekend als Washington D.C. Een klassiek scenario ontvouwt zich dat begint met de zoektocht naar je vader en eindigt in een queeste van epische proporties - perfect om tussenin aan elke verkenningsdrang in lijf toe te geven.

Fallout 3 werd bij zijn release - en daarvoor ook al - vaak omschreven als een soort 'Elder Scrolls IV: Oblivion in de toekomst', met een nucleaire holocaust ergens tussenin gesmeten. Niet geheel onterecht natuurlijk, de game is tenslotte van dezelfde ontwikkelaars, maakt gebruik van dezelfde engine en staat ook geregistreerd onder het genre 'RPG'. Net zoals in Oblivion heb je een gigantische open wereld waar je kan gaan en staan waar je wilt. Er zijn tal van verschillende gebieden, NPC's en missies. Slagzwaarden en magie moesten dan wel wijken voor granaten en shotguns, het mechanisme inzake slijtage en schade werd enigszins behouden - zij het met een zwaar First Person Shooter element. Zelfs minder vanzelfsprekende zaken worden op één of ander manier gerecycleerd. Het openprutsen van sloten werd vervangen met het hacken van computers en het kraken van kluizen. In een zekere zin zijn er zelfs verschillende rassen aanwezig - iets waar we straks nog op terug komen.

Het is misschien beter dat we eerst de restyling van Fallout bespreken. Voor mensen die nog niet lang meedraaien in het game-gebeuren (of nooit PC-games spelen): Fallout was niet altijd een FPS/RPG. Om meer te weten te komen over de eerste twee titels, klik je best even door naar dit artikel. Voor we verder gaan, is het belangrijk dat je één iets goed begrijpt: bij zijn release was Fallout 3 een 'nieuwe naam'. Veel mensen die Fallout 3 speelden, hadden nooit Fallout 1 of 2 gespeeld. De reden? Nieuwe ontwikkelaar, nieuwe aanpak van gameplay en (zeker niet te onderschatten) nieuwe platformen. Het gamelandschap heeft de voorbije jaren al heel wat verschuivingen gekend op gebied van gameplatformen en het feit dat Fallout 3 ook een release kreeg op PS3 en Xbox 360 heeft een niet te onderschatten impact gehad. Fallout 3 was de nieuwe gevestigde waarde binnen zijn reeks en genre - een beetje zoals Final Fantasy VII was in zijn tijd.

Misschien een vreemde vergelijking, maar volg even mee. Onder de Final Fantasy fans is er een grote groep die met de PlayStation hun eerste Final Fantasy ooit speelden en zo een beeld kregen van hoe een Final Fantasy moest zijn. Een dergelijke situatie zorgt dan weer voor heel wat gefronste wenkbrauwen bij fans die al meelopen sinds het stenen tijdperk. Gamers van de oude stempel zien deze game dan als 'overhyped' en klagen vaak over het gebrek van diepgang of het weglaten van vroegere elementen. Het is een bekend fenomeen - en niet geheel onterecht in zijn bestaan. Maar uiteindelijk is de frustratie ook te wijten aan dat knagende gevoel dat je krijgt omdat 'jouw' game plotseling een andere weg inslaat en daarbij een mainstream succes wordt van waanzinnige proporties. Allemaal terwijl oudere delen op de achtergrond verdwijnen. Niet te zeggen dat Fallout 1 en 2 in zijn tijd niet goed boerde, maar het kan niet tippen aan de impact van deeltje 3. Naast Fallout en Final Fantasy kunnen ook Elder Scrolls en Shin Megami Tensei/Persona van een gelijkaardige situatie meespreken.

Genoeg gezeverd, terug naar het essentiële: Fallout 3 opnieuw te spelen of direct doorgaan naar New Vegas? Iets wat mij vooral bijbleef was de inventiviteit van de locaties. Een niet zo vanzelfsprekend gegeven, als je er over nadenkt. Wat kan er nu in Gods naam interessant zijn aan een uitgestrekt landschap dat zo dood is als de Belgische regering? Simpel, een flinke dosis fantasie en obscure sci-fi referenties. Denk aan een nest vol gemuteerde reuzenmieren, een vestiging waar enkel kinderen leven, een oasis met een boomgod en andere vaults waar zaken zwaar fout bleken te gaan. Hier komt ook het sterke verhalende aspect naar boven. De tussenfilmpjes en dialogen waren leuk, maar deden me niet zo heel veel. De talloze obscure boodschappen hier en daar nagelaten op een halfverroeste PC, dat is nog eens het echte werk. Vooral als je een paar kamers verder het lijk terug vind van de auteur en probeert uit te vissen wat er met de arme drommel is gebeurd.

Zoals we eerder al zeiden, valt Fallout 3 het best te omschrijven als een FPS/RPG - de eerste echte gebalanceerde mix tussen die twee elementen sinds Deus Ex, zou ik zelfs durven zeggen. Een eerste hint richting deze harmonieuze symbiose is het wapensysteem. Of het nu een simpele stok betreft of een high-tech nucleaire projectiellanceerder - op alles staat een cijfertje geplakt dat de volledige kracht van een wapen definieert. Hetzelfde geldt ook voor de bescherming die de verschillende kledij biedt. Elke brok hardware heeft ook een levensbalkje: hoe leger het strookje, hoe zwakker je object. Voor enkele kroonkurken lapt de locale wapen- en kledijboer het weer voor je op - of je herstelt zelf je spullen met een wrakstuk van hetzelfde type verkregen van je zoveelste lijkroof. Daarnaast zijn er ook nog de zelfgemaakte wapens, ongelooflijk wat je met schroot kunt samen steken.

Toch heeft de game ook op een zeer inventieve wijze wat RPG-gevoel in het schieten weten te proppen - en dat dankzij het V.A.T.S.-systeem. Tussenin allerlei zaken die je leven en je munitie weergeven, zit er een AP-balkje. Door een hoeveelheid van deze zelfregenererende AP te gebruiken, een schot plaatsen op een specifiek deel van de vijand terwijl tijd stil staat. Een zeer gelijkaardig - doch obscure - mechanisme is terug te vinden in de PSOne titel 'Vagrant Story'. Deze jRPG van huize Square-Enix (toen nog Squaresoft) had ook al een origineel systeem waarbij verschillende delen van het lichaam geviseerd konden worden. Het grote verschil is dat je in Vagrant Story niet geconfronteerd wordt met monolithische bloedfonteinen na een slow-motion point blank executie. Voor de liefhebbers: Vagrant Story is ook terug te vinden aan een schappelijke prijs op het PSN - tegenwoordig ziet het er uit als een gepixelde nachtmerrie, maar als je het visuele aspect achterwege kan laten, zeker een aanrader.

Andere RPG-elementen binnen Fallout zijn terug te vinden in de meest traditionele vorm: statistieken en upgrades. De game werkt met levels en de daarbij horende Skill Points. Omdat iedereen wel houd van 'dat beetje extra', krijg je bij elke level up - en enkele andere unieke gelegenheden - de mogelijkheid om een perk te kiezen die je sterker maakt. Van simpele dingen zoals meer weerstand tegen radiatie tot een 'Mysterious Stranger' die je komt bijstaan tijdens een V.A.T.S.-duel. Er zijn zelf perks die je karma beïnvloeden, want wat is een Westerse RPG zonder de keuze tussen goed en kwaad? Het meest bekende voorbeeld is wanneer je moet beslissen om al dan niet een atoombom te laten ontploffen in de stad Megaton.

Het jaartal waarin we ons bevinden, is trouwens 2277. Tegenstaande wat je zou denken, zorgt dit niet voor een stortvloed van hypergestileerde ruïnes of resten van hoogtechnologisch vernuft. Goed, je hebt het occasionele laserpistool en elektrisch geladen beschermkledij, maar uiteindelijk voelt het redelijk dicht bij huis. Ouder zelfs, een sfeertje à la de jaren '50, als we kijken naar de esthetiek van posters en reclame. Het is eigenlijk onze wereld, maar met één enkel verschil - een retcon van het post-WO II tijdperk. Vormgeving ging een andere richting uit en we kregen nog een derde wereldoorlog: een atoomoorlog. Ook muziek blijft met hetzelfde retro-gevoel nazinderen, overdreven luchtige muziek die voor een heerlijk contrast zorgt bij het aan gort knallen van glimmende Ghoul-hoofdjes. Nu we toch over audio bezig zijn: ook de grote hoeveelheid voice-overs is toch een vermelding waard.

Ook de verschillende 'volkeren' voelen aan als een soort moderne herziening van old school creaturen. Je hebt de normale mensen, de zombie surrogaten (Ghouls), Frankenstein monsters (Super Mutants), weerwolven (Yao Guai - eigenlijk beren, maar het komt op hetzelfde neer), vampiers (nu ja, zeggen ze zelf), moerasmonsters (Mirelurks en Deathclaws), gigantische mieren (denk aan de 50's cultfilm Them!), rebellerende robotten en zelfs groene aliens. Een toepasselijk gezegde schiet me nu plots te binnen: "In the end, they all bleed the same". In Fallout 3 wordt er dan ook niet gekeken op een litertje meer of minder.

De speelduur van Fallout 3? Geen idee, dat hangt er vanaf hoeveel je van de sidequests je wilt doen en hoe goed je jezelf kunt verliezen in de game. Of hoeveel expansions je liggen hebt. Dit brengt ons meteen bij de 'Game Of The Year'-editie van de game. Bethesda heeft nu eenmaal de reputatie om zijn grootste games opnieuw uit te brengen met een resem uitbreidingen erbij. In de GOTY-editie van Fallout 3 zit de volledige game met alle vijf de uitbreidingen. Een potentieel van honderden uren speelgenot voor een schappelijke prijs. Geef toe, dat klinkt goed.

Valt er dan niet slechts te vertellen over Fallout 3? Natuurlijk wel. Fallout 3 mag in die twee jaar tijd weinig van zijn charme verloren hebben - ook zijn fouten draagt de game nog steeds met zich mee als een lelijke tumor die niet weggesneden kan worden. Ik heb het over de meest vanzelfsprekende van alle fouten: glitches en bugs. Vooral de GOTY edities voor consoles zitten vol met framerate problemen, game freezes, grafische foutjes, glitches die het gameverloop verstoren en tal van andere bizarre dingen. Laten we hopen dat de er voor Fallout: New Vegas wat aan de engine gesleuteld werd - en misschien een groter budget werd vrijgemaakt voor testplaying.

Dus, de ultieme vragen: herspelen die handel? God ja! En het liefst nog de GOTY editie, waarschijnlijk de beste deal sinds Valve met de Orange Box op de markt kwam. Even zoeken en je vind de game terug voor € 40 tot prijzen zo laag als € 25. En dan hebben we het nog niet eens over occasie. Als je daarnaast nog eens glitch-vrij wilt spelen, kies je best ook voor de PC-versie. Daar wordt er tenminste nog het één en ander gepatcht. Moet je Fallout 3 spelen om van Fallout: New Vegas te kunnen genieten? Nee, maar enige referentie is altijd leuk om te herkennen.

conclusie: REPLAY