Retrofiel - Theme Hospital is nog steeds het ultieme doktersrecept
20 jaar later.
Vroeger, toen alles beter was... Toen Peter Molyneux zijn beloftes nog nakwam. In Retrofiel gaat een van de redacteurs van Eurogamer Benelux terug naar de goede oude tijd. Met het oog op de twintigjarige jubileum van Theme Hospital blikt Yvo terug op zijn favoriete simulatiegame.
Is er een dokter in de zaal? Voor Lionheads Studios is het in ieder geval al te laat, aangezien Microsoft vorig jaar zelf de stekker uit de studio trok. In een ander leven waren oprichters Peter Molyneux en Mark Webley nog werkzaam bij Bullfrog Productions, een creatieve ontwikkelaar die in de jaren 90 furore maakte. Het was een periode waarin simulatiegames hoogtij vierden. Na onder meer pretparken, transportbedrijven, boerderijen en complete steden was in 1997 het ziekenhuis aan de beurt.
Het concept van Theme Hospital is vrij simpel: bouw een ziekenhuis, manage personeel, genees patiënten en zorg ervoor dat de kosten niet uit de klauwen lopen. Als je aan het einde van het jaar personeel, patiënten en geldschieters tevreden houdt en je al je doelen bereikt hebt, dan begin je als een jobhopper aan een nieuwe klus. Dat is natuurlijk een ziekenhuis dat in nog meer chaos verkeert. Verpruts je het, dan moet je het over het algemeen met een plekje in de Hall of Shame doen.
De pret begint al voordat je de deuren van je ziekenhuis opent. Elke arts of verpleegster presteert beter in een ruime kamer, maar ruimte is beperkt. Het ergonomisch inrichten van je ziekenhuis is dus belangrijk. Draai in de psychiatrie de sofa en er is ineens ruimte voor een boekenkast of skelet in een vitrine. Vergeet daarnaast niet radiatoren, prullenbakken en kamerplanten te plaatsen. Niemand wil immers in een koude, smoezelige en ongezellige atoombunker werken.
Theme Hospital laat dus de binnenhuisarchitect in je los. Zorg voor voldoende bankjes in de wachtkamer, kantoortjes om diagnoses te stellen en toiletten waar patiënten hun ruggengraat kunnen verlengen. Doe je dat niet, dan lopen ze weg naar een concurrerend ziekenhuis. Maar er komt meer bij kijken. Plaats bijvoorbeeld een opleidingscentrum direct naast de personeelskamer, zodat je potentiële topartsen geen tijd verspillen aan een lange wandeltocht door het ziekenhuis. Je betaalt ze tenslotte niet om uit hun neus te eten.
Personeel managen is een ander belangrijk element in Theme Hospital. Het laatste wat je wilt, is dat een beunhaas van een chirurg de operatiekamer in een mortuarium verandert en je ziekenhuis de reputatie als voorportaal van de dood krijgt. Of dat de uitgebluste klusjesman op zijn dooie akkertje aan komt sloffen als je peperdure apparatuur op ontploffen staat. Goedkoop is immers duurkoop.
Daartegenover kun je je het ook niet veroorloven een medisch sterrenensemble aan te nemen. Als je door je financieel wanbeleid rode cijfers blijft schrijven, kun je namelijk op het einde van het jaar je spullen pakken. Het gaat dus om het vinden van balans tussen enerzijds als een Dagobert Duck de hand op de knip te houden en anderzijds als een megalomaan met geld te strooien.
Maar naast het beheren van de portemonnee moet je ook als een ware people manager je personeel tevreden houden. Hoewel er in de basis slechts zes verschillende soorten werknemers zijn, hebben ze wel allemaal andere karaktereigenschappen. Denk aan een goedlachse receptioniste die in haar vrije tijd graag groenten uitholt om als zeephouders te gebruiken, of een arrogante psychiater die dreigt gameontwikkelaar te worden als hij geen promotie krijgt. Wat ze allemaal wel gemeen hebben, is dat ze er onder draconische omstandigheden simpelweg de brui aan geven. Het zijn dus net echte mensen.
Begint de verpleegster over werkdruk te mokken? Sleep haar dan zo snel mogelijk naar de personeelskamer, waar ze middels een potje pool eventjes kan ontstressen. Neem gelijk een extra collega voor haar aan en zet eens een gezellig plantje in haar werkkamer. Of ontsla haar en neem een goedkopere kracht in dienst, die je op haar beurt weer voor een ander inruilt als ze om salarisverhoging zeurt. Don't hate the player, hate the game.
Het zijn echter de maffe patiënten en ziektes die de Theme Hospital echt kleur geven. Neem bijvoorbeeld de diagnose Bloaty Head, veroorzaakt door het snuffelen aan kaas en drinken van vervuild regenwater. De oplossing is simpel: de gekwalificeerde arts prikt met een naald het waterhoofd van de patiënt door en blaast vervolgens met een luchtslang een naar proporties nieuw hoofd op.
Of wat te denken van Serious Radiation, veroorzaakt doordat iemand plutonium isotopen met kauwgom verwart, King's Complex waarin Elvis' ziel iemands lichaam overneemt of het verwijderen van Spare Ribs in de operatiekamer? Met al die melige diagnoses, symptomen en behandelmethodes neemt Theme Hospital zichzelf vooral niet serieus, en dat siert de game.
Dan zijn er nog talloze randzaken waar je rekening mee moet houden. Denk daarbij aan spoedgevallen, investeringen in onderzoeken en bezoekjes van vips. Die zijn vooral belangrijk om aan je imago te werken. De stress begint pas echt als iedereen de boel onderkotst door een virus, muizen de gangen teisteren of een aardbeving je dure apparatuur naar zijn grootje helpt. Dus nee: ziekenhuismanager spelen is geen luizenbaantje.
Het draait in de ziekenhuissim dus om luchtig maar verslavend micromanagement, dat met elk level steeds verder wordt opgevoerd. Toch is het vooral de kolderieke humor die de show steelt en je in een typische Theme Hospital-mindset manoeuvreert. Een assistent-arts tot specialist opleiden is gangbaar. Maar met het doel een destructieve patiënt te genezen die met buitenaards DNA geïnfecteerd is, is weer van een totaal andere orde. Het is Monty Python in een ziekenhuis.
Theme Hospital is tijdloos en nog steeds dubbel en dwars het (her)spelen waard. Negeer de brakke Hospital Manager of andere slappe aftreksels. Voor de prijs van een Big Mac en een cola koop je namelijk het origineel op EA Origin of GOG. Niemand gaat voor zijn lol naar het ziekenhuis, maar Theme Hospital is zeker een uitzondering op die regel. De satirische humor is twintig jaar na dato nog steeds het ultieme doktersrecept voor een paar avondjes gameplezier.