Tali-ban

"Medal of Honor is historische fictie met de huidige oorlog in Afghanistan als achtergrond." Toen executive producer Greg Goodrich dat antwoord gaf in één van de eerste interviews rond de nieuwe Medal of Honor, was hij zich niet bewust wat voor ophef dat gegeven met zich mee zou brengen. De poppen gingen echter pas echt aan het dansen toen de ontwikkelaar midden augustus liet weten dat het mogelijk zou zijn om als Taliban te spelen in het multiplayerluik van het spel. In dit artikel willen we even dieper ingaan op die controverse, aangezien de game er heel binnenkort aankomt. Om dat te bereiken nemen we jullie even mee terug in de tijd, met een aantal kritische vragen, meningen en zelfs oplossingen omtrent de heisa als rode draad.

Een videospel dat draait rond de oorlog in Afghanistan, een conflict dat momenteel nog volop aan de gang is en dagelijks nog steeds slachtoffers eist. Is het niet bijzonder onrespectvol om daar een spelletje over te maken, een middel om mensen te vermaken? Het beruchte 'No Russian' level uit Modern Warfare 2, waar je een terrorist speelde die een heleboel onschuldige passagiers in een luchthaven kon neerknallen, was niet eens gebaseerd op waargebeurde feiten en zelfs daardoor waren al een heleboel mensen geshockeerd. Stel je voor dat de eerste Call of Duty-games zouden zijn verschenen tijdens de Tweede Wereldoorlog. Gelukkig hoeven we het niet bij veronderstellingen te houden, want er bestaat (of liever: bestond) een spel dat in het verleden iets gelijkaardigs trachtte te doen. Six Days in Fallujah, een spel dat ging over de oorlog in Irak, heeft nooit het levenslicht gezien wegens 'politieke overwegingen'.

De betrokken partijen deden er ditmaal dan ook alles aan om het niet zo ver te laten komen. Ontwikkelaar DICE probeerde de zaak als volgt de verdedigen: "We willen geen politiek statement maken met het spel." Patrick Liu, één van de producers van Medal of Honor, verduidelijkt dat door te zeggen dat het "aan het einde van de dag een spel blijft. DICE en uitgever EA wouden geen reactie uitlokken." Zelfs American Legion, een organisatie die tot doel heeft oorlogsveteranen te steunen, maakt er zich niet druk over. "De inhoud van videogames is geen zorg voor ons. We zijn enkel bezorgd over de echte wereld, en de troepen die overzee aan het vechten zijn, en de veteranen die hun land in eer hebben gediend", aldus een woordvoerder.

Daar komt nog eens bij dat een aantal anonieme oorlogsveteranen die ooit deel hebben uitgemaakt van de echte Tier 1 Operators waar het spel over gaat, hun medewerking aan Medal of Honor hebben verleend en er dus duidelijk geen problemen mee hebben. Zij brengen als voornaamste argument aan dat ze het zien als een eerbetoon aan hun collega's, om hun moed te benadrukken, een mening die ook gedeeld wordt door de ontwikkelaar zelf. Maar daar komen we later in dit artikel nog op terug.

Wanneer bekend werd dat je als Taliban zou kunnen spelen in de multiplayer kwam het hek pas helemaal van de dam. Amanda Taggart, senior PR Manager bij EA, maakte duidelijk dat het spel nu éénmaal een vijand nodig heeft: "Bijna iedereen onder ons doet dit al sinds z'n 7 jaar. Als iemand de politieman is, moet iemand de dief spelen. ... In de multiplayer van Medal of Honor moet iemand de Taliban zijn." Alweer duikt het 'het is maar een spel'-argument op, terwijl eerder al werd verzekerd dat het spel niet bedoeld is als politiek statement. Joseph Olin, hoofd van de academie van interactieve kunsten en wetenschappen, voegde daar nog een waardevol argument aan toe door aan te halen dat voorstellingen van oorlogen afgrijzen moeten opwekken, en dat het juist de rol is van kunstvormen om mensen zich te laten inleven in de vijand, zodanig dat de echte oorlog sneller tot een einde kan worden gebracht. Met andere woorden: de Taliban als vijand is volkomen gerechtvaardigd in het spel.

Stevige redeneringen alvast, hoog tijd om enkele tegenstanders aan het woord te laten om te zien wat zij er tegenin te brengen hebben. "Het is schokkend dat iemand zou denken dat het aanvaardbaar is om de handelingen van de Taliban tegen de Britse soldaten na te spelen", aldus Liam Fox, minister van defensie in Engeland. "Kinderen hebben hun vaders verloren en vrouwen hun echtgenoten door de Taliban. Het is moeilijk om te geloven dat eender welke burger van ons land zo'n on-Britse game zou willen kopen. Ik zou handelaars sterk willen aanraden om hun steun voor onze gewapende troepen te betuigen door dit smakeloze spel te bannen." Zware woorden, die ook de Canadese minister van defensie deelt: "Het is fout dat iemand, een kind in het bijzonder, de rol van de Taliban zou spelen. ... Canada en z'n bondgenoten hebben veel te lang gevochten in Afghanistan en het is geen spel."

Allemaal begrijpbaar, maar wat kinderen betreft gaat de minister van Canada eigenlijk in de fout. Hij lijkt namelijk niet op de hoogte te zijn van het feit dat het spel een M-rating mee zal krijgen, wat betekent dat het eigenlijk enkel voor volwassenen wordt bedoeld. Volwassenen die in gezonde toestand verkeren zouden moeten beseffen dat de Taliban foute dingen doen, maar dat het hier slechts om een spel gaat. Sommige Deense veteranen vonden het vreselijk dat het spel zal plaatsvinden in de provincie Helmand, waar Deense troepen gestationeerd zijn. De Deense minister van defensie heeft echter wel een interessante kijk op de zaak. Ze vindt het spel smakeloos en steunt de Deense veteranen, maar ze zal geen verdere stappen ondernemen aangezien ze vertouwen heeft in de Deense jongeren om het verschil tussen goed en kwaad in te zien. Dat uiteraard enkel en alleen op voorwaarde dat de jongeren in kwestie een bepaalde leeftijd hebben bereikt, zouden wij er nog aan toevoegen.