The Bureau: XCOM Declassified review
Buitenaards gemiddeld.
Amerika, jaren '60. De wereldwijde paranoia van de Koude Oorlog is op zijn hoogtepunt als de aarde massaal wordt aangevallen door The Outsiders, een groep mysterieuze buitenaardse wezens. Jij bent William Carter, speciaal agent van The Bureau of Operations and Command - beter bekend als XCOM. Samen met een handjevol loyale XCOM agenten is het aan jou om dat buitenaardse gespuis van de aardbodem af te knallen.
"I am a different man today than I was yesterday, you know," gromt Carter vermoeid nadat hij een groepje dode sectoids achter zich laat. Het is een treffende metafoor voor de geplaagde ontwikkelgeschiedenis van The Bureau: XCOM Declassified. De game werd in 2006 door ontwikkelaar 2K Games aangekondigd als bombastische shooter en ontpopte zich middels een omweg als survival horror game tot een tactische team-gebaseerde shooter. De kleurige ontwikkeling van deze 'origin story' ging dan ook gepaard met veel protest van XCOM fans van het eerste uur. Want van diepe strategie naar heftig knalfestijn, dat levert toch geen XCOM-waardige ervaring op?
Laat je alle vergelijkingen met voorganger XCOM: Enemy Unknown los, dan valt er in eerste instantie best veel te genieten van The Bureau. Vrijwel alle strategie is gestript, onderzoek en productie zijn verdwenen en het verloop van het spel is compleet lineair uitgestippeld. Je kunt echter nog steeds heerlijk knutselen aan de opzet van je team en is er zeker in de eerste helft van de game veel tactisch plezier te vinden in de uitdagende gevechten tegen de Outsiders.
Die gevechten vormen dan ook het hart van de game. In een twintigtal hoofd- en submissies beland je in alle uithoeken van Amerika. Met je driekoppige team verken je vanuit het derde-persoons perspectief verlaten boerderijen, kapotgeschoten dorpjes en buitenaardse basissen. De sfeervolle omgevingen zijn tot in de puntjes verzorgd en bevatten veel detail. De missies zijn echter weinig afwisselend of origineel. Schakel een kanon uit, red een professor, ontvlucht een ruimteschip. Het komt steevast neer op een handjevol confrontaties met de Outsiders waarin je de eigenschappen van je verschillende agenten gebruikt om de vijand te verslaan.
Tijdens de gevechten kun je op elk willekeurig moment de tijd vertragen om in de Commander Mode je eenheden nieuwe opdrachten geven. Het is een genot om te experimenteren met de krachten van je agenten: met het grootste gemak trek je het buitenaardse gespuis ruw uit het comfort van hun veilige dekking, roep je een illusionaire agent op om het vijandelijke vuur af te leiden of bedek je het strijdveld met een overdonderend bombardement. Het slim combineren van je wapens en deze vaardigheden in samenspel met de kwetsbaarheden van de (ietwat schrale selectie aan) Outsiders is uitdagend en moedigt aan op zoek te gaan naar de meest optimale tactieken. Op die momenten is de invloed van het recente XCOM: Enemy Unknown ook het meest voelbaar.
De tactische schermutselingen in The Bureau vertonen veel ook overeenkomsten met de gevechten uit Mass Effect. In tegenstelling tot Mass Effect laat The Bureau echter een grote steek vallen: afgezien van de houterige Carter (die griezelig veel gelijkenis vertoond met Don Draper uit Mad Men) hebben je agenten de persoonlijkheid van een lekke zak zand. Gedurende de campagne stijgen je agenten in ervaring maar hoe fantastisch hun krachten ook zijn, nergens komen je kameraden tot leven of zijn ze meer dan een verzameling speciale vaardigheden.
Je agenten kunnen uitgeschakeld worden en zo permanent uit je selectie verdwijnen maar ook hier maakt The Bureau een holle misstap: door een frequente autosave functie is het sterven van een van je maatjes slechts een tijdelijk ongemak. De verleiding om een gevecht dan even opnieuw te proberen is groot. De emotionele band met je team en de intense spanning van de gevechten zoals je kent uit vorige XCOM games blijven daardoor uit.
Ook de herhaling in de gevechten begint in de tweede helft van The Bureau op te vallen. Ze vinden vrijwel altijd plaats in een grote ruimte met veel dekking en verlopen iedere keer hetzelfde: eerst een groepje grondtroepen, daarna een aantal vliegers en tot slot een grotere Outsider of een gunship die een nieuwe lading aliens dropt.
De kunstmatige intelligentie van je agenten laat tevens te wensen over: zodra je maar even niet oplet verlaten de agenten hun door jou aangewezen positie om als hulpeloze puppy's achter Carter aan te sprinten. Bij het flankeren van de grotere vijanden zorgt dit voor veel frustratie. Er is geen optie om agenten naar eigen inzicht hun krachten te laten gebruiken, waardoor je doorlopend de hand van je maatjes vast moet houden.
Teleurstelling overheerst ook wanneer je het rokerige hoofdkwartier van XCOM verkent. Tussen de missies door overleg je met wetenschappers in futuristische laboratoria, ondervraag je een gevangen genomen Outsider en voer je compleet betekenisloze opdrachten uit die duidelijk bedoeld zijn om de tijd te rekken. Agenten kun je op zijmissies sturen, maar komen altijd ongeschonden terug. Er zijn veel personages om een gesprekje mee te voeren maar uiteindelijk blijft je invloed op het verhaal minimaal. Je momenten in het hoofdkwartier voelen dan aan als een gemiste kans en dit gevoel kleeft aan vrijwel alle onderdelen van deze game.
The Bureau: XCOM Declassified biedt een kijkje in de ontstaansgeschiedenis van de serie maar blijft over de gehele lijn veel te oppervlakkig. Ook een slimme plotwending aan het einde kan het verhaal van Carter niet redden van de milde afknapper. Zeven jaar ontwikkeltijd en drie verschillende teams hebben de game duidelijk geen goed gedaan. Wat overblijft, is een game die nergens echt weet te overtuigen. The Bureau is niet die wanstaltige draak van een game waar de XCOM fans zo voor vreesden maar maakt verder ook nauwelijks indruk.
Heb je zin om The Bureau: XCOM Declassified te spelen? Het spel is nu verkrijgbaar voor pc, PlayStation 3 en Xbox 360.