The Evil Within review
Een collage van krankzinnigheid.
Alles went, zelfs bloederige poelen vol rottende karkassen en afgerukte ledematen. The Evil Within zorgt er echter voor dat er nooit een gevoel van veiligheid ontstaat. Als een nachtmerrie waarin waanzin en werkelijkheid niet van elkaar te onderscheiden zijn, beland je in de ene nare situatie na de andere. De adempauzes die je tussendoor krijgt, zijn broodnodig in deze collage van krankzinnigheid. Maar zodra je je op je gemak voelt, is het vaak een kwestie van minuten voor je weer in paniek met je wapen staat te zwaaien.
De nieuwe titel van Shinji Mikami keert terug naar het genre dat de ontwikkelaar eigenhandig heeft opgebouwd. Het brein achter verschillende Resident Evil-titels was de laatste jaren vooral bezig met extravagante actiegames als Vanquish en Shadows of the Damned, en liet het bronmateriaal eventjes voor wat het was. Zijn nieuwe studio Tango Gameworks heeft echter als doel om de klassieke survival-horror mechanieken voor de nieuwe generatie gamers gebruiksklaar te maken. En dat is gelukt zonder daarbij compromissen te stellen.
Dat betekent dat je geregeld met zweethanden een hoofdstuk afsluit. Als Sebastian Castellanos vecht, sluip en ren je door hordes verminkte wezens en andere gevaren. Hij beweegt soepel, maar is geen lenige atleet. De dertien in een dozijn detective bevindt zich in een duistere, surrealistische wereld nadat hij met zijn collega's een uiterst wrede plaats delict heeft onderzocht. Zoals het een goede pulpproductie betaamt, werkt deze absurditeit in het voordeel van The Evil Within.
Van klinische laboratoria door verlaten wouden naar een landhuis vol geheimen; in dit hersenspinsel van Mikami kom je in elk hoofdstuk een onverwacht en prachtig vormgegeven scenario tegen. Vaak met puzzels, maar altijd met The Haunted op de loer. Hierdoor benader je de levels niet alleen heel voorzichtig, maar kijk je ook uit naar wat voor bizars de volgende locatie te bieden heeft. Het ontwerp van de vijanden is even intrigerend. Langzaam komen deze schepsels op je af met prikkeldraad door het hoofd, de huid vol glasscherven en andere vormen van verdorvenheid.
Hoewel je vaak op je wapens terugvalt, is de munitie schaars. Met de hoeveelheid kogels die je voor je arsenaal vindt, is een roekeloze aanval op de vijand nooit aangeraden. Vaak leggen de gedrochten niet na één schot het loodje, en dien je ze nadien te verbranden. De lucifers die je daarvoor vindt zijn al even zeldzaam en het managen van je voorraden is een spannend, zenuwslopend spel dat de naam van het genre eer aan doet.
Het aanpakken van diverse situaties houdt je scherp in The Evil Within. Het sluipen en vijanden afmaken is een tijdrovende bezigheid die uiteindelijk loont. Toch ontkom je vaak niet aan de actie wanneer één van The Haunted je ziet en naar je toe strompelt. Dan komen de vele boobytraps van pas, die eigenlijk voor jou geplaatst zijn. De game zit vol explosieve vallen en andere dodelijke gevaren. Vijanden langs een passage lokken waar zo'n bom zit, spaart je niet alleen munitie maar geeft je bovendien een gevoel van onoverwinnelijkheid.
Tijdens het geweld kom je echter ook minpunten tegen. In The Evil Within zitten aardig wat schoonheidsfoutjes. Zo kun je in bepaalde levels door Sebastian heen kijken als je kruipt, of gaat zijn lichaam soms dwars door een muur of voorwerp heen. De framerate laat het daarbij ook wel eens afweten; dit terwijl de game een week eerder uitkwam dan oorspronkelijk de bedoeling was. De zwarte widescreen-balken zie je na verloop van tijd niet meer. Het biedt een filmisch ervaring, maar je hebt gedurende de eerste hoofdstukken wel het gevoel dat je beeld te kort komt.
Tussen het ontwijken en aangaan van confrontaties door vind je geregeld groene potten met slijm. Dit chemische goedje is onderdeel van een simpel, maar doeltreffend upgradesysteem. Zo voorzie je Sebastian van meer ruimte voor kogels, een grotere levensbalk of een hogere kans op dodelijke schoten. In de eerdere fases van de game lijkt het alsof de kleine aanpassingen weinig effect hebben, maar uiteindelijk heb je genoeg kracht opgebouwd om meer risico's te nemen. En dat heb je nodig wanneer je de excentrieke verzameling eindbazen confronteert.
De originaliteit van Mikami is hier wederom een zegeviering. De eindbaasgevechten zijn vaak een combinatie van schieten en gaandeweg puzzels oplossen. Of jezelf als lokaas gebruiken. De tentakelige, krijsende Laura met haar vlijmscherpe klauwen ontwijken is één voorbeeld van deze gruwel. Meerdere pogingen falen is frustrerend omdat één klap fataal is, maar nergens zo erg dat je het opgeeft. The Keeper is met zijn kluisvormige hoofd nog zo'n creatie die je bijblijft; de manier waarop je hem verslaat vergt zowel geweld als verkenning van het labyrint waarin je hem confronteert.
De eindbazen komen net zo onverwacht als de metamorfoses van de levels. The Evil Within speelt in op je verbeelding, en net als in de Resident Evil-games heeft de titel een rijke context met een fictieve stad en het raadselachtige Beacon instituut. De paar keren dat je je collega's in deze plekken tegenkomt, ondergaat de gameplay geen drastische veranderingen. Het samenwerken beperkt zich vooral tot het genezen van je partner. Die schiet ondertussen genoeg vijanden dood, waardoor hij in elk geval geen blok aan het been is.
Shinji Mikami's nobele doel om survival-horror naar deze tijd te brengen, is met vlag en wimpel geslaagd. Hoewel de game wat kleine schoonheidsfoutjes heeft en de widescreen-keuze bedenkelijk is, biedt de titel een zenuwslopende ervaring met een intrigerende setting.
Daarbij wordt het je nergens moeilijk gemaakt met klungelige besturing of andere ouderwetse mechanieken. Sebastian beweegt vloeiend en de actie is een spannende afwisseling tussen de tactiek en het sluipen door. De gruwelijke wezens die je confronteert, blijven je nog lang bij en de variatie in levels voelt als een kunstzinnige collectie uit een Japans horrormuseum. The Evil Within is een terugkerende nachtmerrie, die een droom is voor hedendaagse survival-horror puristen.
The Evil Within is ons aangeboden door zavvi.nl. Daar is de game ook te koop voor de pc, PlayStation 3, PlayStation 4, Xbox 360 en Xbox One en behoort tot Eurogamer Benelux' lijst van beste PS4 games.