The Talos Principle review
Puzzelen is menselijk.
Wat betekent het om mens te zijn? Is het onze biologie? Ons zelfbewustzijn? Onze rationaliteit? Onze moraal? Nooit bij stilgestaan? Welkom bij The Talos Principle. In deze first-person puzzelgame kruip je in de synthetische huid van een robot die ontdekt wat het is om mens te zijn.
Je ontwaakt in een vervallen Romeinse wereld, beheerst door de godheid Elohim. Hij belooft je onsterfelijkheid als je al zijn goddelijke zegels in de vorm van Tetris-blokken verzamelt. Je ontwijkt futuristische mijnen en turrets, of schakelt ze uit met stoorzenders. Deuren open je door lichtbundels in de goede richting te weerkaatsen of door blokken op schakelaars te plaatsen. Het wordt ingewikkelder wanneer je jezelf kloont en die kopie als opstapje voor hoge gelegen plaatsen gebruikt.
De puzzels worden gaandeweg complexer, maar nauwelijks frustrerend. De uitdagingen zijn compacte hersenbrekers waarbij observeren en nadenken belangrijker zijn dan eindeloze trial-and-error. Eens je op dreef bent rijg je de 'Eureka!'-momenten aan elkaar. Niet omdat de puzzels te makkelijk zijn, maar omdat de game de tijd neemt om de leercurve uit te rekken. De puzzels bouwen stukje voor stukje verder op elkaar, waardoor de progressie erg natuurlijk aanvoelt.
De meest memorabele momenten zijn die wanneer The Talos Principle je bewust op het verkeerde been zet. Een doos gebruiken om een patrouillerende mijn bij je vandaan te houden is een veelgebruikte tactiek. Wanneer je geconfronteerd wordt met zes mijnen die kriskras door elkaar bewegen, probeer je nog even tevergeefs die oude tactiek te gebruiken. Al snel begrijp je dat dit hopeloos is. Je neemt een stapje terug en bekijkt de puzzel vanuit een ander perspectief. Wanneer je plots de oplossing vindt, tovert de klassieke gedachte "waarom heb ik hier niet eerder aan gedacht?" spontaan een glimlach op je gezicht.
Dit nieuwe inzicht neem je mee naar de volgende puzzels, tot op het moment dat je gedwongen wordt dit opnieuw te herzien. Op deze manier slaagt The Talos Principle er in met een beperkt aantal elementen meer dan honderd puzzels te ontwerpen, waarvan slechts een handjevol tegenvallen of vervelen. Zolang je tenminste bereid bent je veronderstellingen in vraag te stellen.
Dat alles relatief is, is ook de thematische kern van de game. De kritische stem van de Rede komt in de vorm van de Milton Library Assistant (MLA). Dit zelfbewuste computerprogramma leeft in de netwerkconsoles die je in de wereld tegenkomt. Hij verafschuwt de god Elohim en wil dat je tegen zijn wensen ingaat. Dit doet hij door voortdurend twijfel te zaaien.
"Waarom mag je van de god de centrale toren niet beklimmen? Hij heeft duidelijk iets te verbergen. Hoe kan je zeker weten dat deze realiteit geen simulatie is? Zie je jezelf als een uniek persoon, als een mens? Ja? En waarom dan? Omdat je een bewustzijn hebt? Ik ben me toch ook bewust van mijn bestaan en ik leef duidelijk in een computernetwerk." Het soort discussie dat je doorgaans enkel voert in de late uurtjes aan de toog van een rokerig café. Geen hoogdravende theoretische uiteenzetting, maar organische gesprekken en relaties ontdekken.
Het is een hele prestatie van de schrijvers van Croteam dat de filosofische thema's zelden vervallen in pseudo-intellectueel gezwam. Enige voeling en interesse met de onderwerpen helpt, maar is niet noodzakelijk om van het verhaal te genieten. Voor totale leken is deze game zelfs een eerste aangename kennismaking met existentiële filosofie. Een verzameling van dagboekfragmenten, e-mails, mythologische en wetenschappelijke teksten, de gesprekken met MLA en mysterieuze QR-codes vormen een intrigerend geheel waarin je jezelf verliest. En wat zegt dat over jezelf, als je je laat meesleuren in een fictieve wereld?
Het meest voor de hand liggende antwoord op die vraag is dat dit gewoon een erg intrigerende game is. Filosofie en games lijken misschien twee uitersten, maar The Talos Principle slaagt er wonderwel in om beide met elkaar te verzoenen. Het resultaat is één van de beste puzzelgames van de laatste jaren, gekleed in een overtuigende wijsgerige toga.
The Talos Principle is nu verkrijgbaar voor pc en Mac en verschijnt in 2015 voor Android en PlayStation 4.