Total War: Rome II review
Zo vertrouwd als de weg naar Rome.
Total War: Rome II is groot. Bij het zien van de uitgestrekte en weelderig vormgegeven campagnekaart is dit direct duidelijk. Maar liefst 173 regio's - van Ethiopië tot Brittannië - wachten op de ultieme verovering, met een campagneduur van 300 jaar (en de optie om daarna verder te knokken), twaalf volkeren en een verpletterende 700 unieke eenheden. Creative Assembly zet hoog in en belooft de diepste, meest diverse en meest ambitieuze strategiegame van de studio tot op heden.
In het jaar 2000 deed Creative Assembly de harten van huis,- tuin- en keukenstrategen harder bonzen met de grand strategy game Shogun: Total War. Nooit eerder was het digitale slagveld met zijn duizenden schreeuwende Japanse krijgers zo meeslepend en groots. Dertien jaar en zeven gretig opgelepelde vervolgen later is de schaal nog steeds immens. Toch blijven de bekende spelprincipes grotendeels hetzelfde: kies een volk, onderzoek technologieën, bouw steden tot machtige metropolissen uit en verover het land van je tegenstanders in spectaculaire real-time gevechten.
De beurtelings gespeelde campagne is flink op de schop genomen. De spelkaart is in 57 provincies opgedeeld, die elk uit twee tot vier regio's bestaan. Elke regio heeft een hoofdstad die beperkt uit te breiden is. Deze simpele opzet werkt aanstekelijk. Niet langer stamp je elke stad vol met dezelfde saaie combinatie van gebouwen; dit keer is specialisatie het sleutelwoord. Investeer je in een nieuwe boerderij die je hongerige bevolking voedt of maak je barakken voor krachtige speervechters? Bouw je een tempel om je publieke opinie hoog te houden of kies je voor een gezonde economie?
Ook in het opstellen van je legers maak je doorlopend belangrijke keuzes. Waar je in eerdere Total War games gebaat was bij het zoveel mogelijk spreiden van je eenheden, heeft iedere stad dit keer standaard een verdedigend garnizoen. Hoe geavanceerder de stad, des te krachtiger en veelzijdiger dit groepje soldaten. Omdat elk volk zijn eigen soort eenheden heeft kun je eindeloos experimenteren met de opzet van je legers. Diversiteit genoeg.
Mobiele legers worden aangevoerd en gerekruteerd door generaals. Omdat het aantal generaals dat je kan inzetten beperkt is en het ook niet meer mogelijk is om losse eenheden direct in steden te plaatsen, moet je gebieden zorgvuldig aanvallen en beschermen. Je kunt immers niet langer overal gelijktijdig aanwezig zijn. Het zijn geen revolutionaire aanpassingen, maar het brengt een welkome verdieping in de vrij simpele opzet van de vorige Total War-games.
De ambitie om Rome II alle voorgangers te overtreffen wordt duidelijk zodra de gevechten beginnen. Deze ogen spectaculairder en grootser dan ooit en zijn met geen andere game te vergelijken. Het doel om oorlogen menselijk en realistisch te maken, en is daarin overtuigend geslaagd. Elke soldaat op het slagveld heeft zijn eigen gezichtsanimatie, krijgers jutten elkaar op terwijl ze op de vijand afstormen en door een dynamische camerastand word je moeiteloos in het intense strijdgewoel meegesleurd.
Nog steeds zijn gevechten gebaseerd op het vertrouwde steen-papier-schaar-principe van cavalerie, infanterie en artillerie maar dit keer speelt ook gezichtsveld een grote rol. Terrein en obstakels verhullen je uitzicht waardoor een goede verkenner van groot belang is. In benarde situaties is ook de nieuwe overzichtskaart een grote aanwinst: met een druk op de tab-toets observeer je vanuit vogelperspectief het volledige slagveld en pas je in alle rust je strategie aan.
Dit overzicht komt bij de gevechten ter zee ook zeker van pas. In Shogun 2 was het al mogelijk om met speciale artillerieschepen vanop afstand aan landgevechten bij te dragen, maar in Rome II kun je direct met je scheepjes deelnemen aan de strijd. Dit levert adembenemende taferelen op, waarbij enorme legers te water dwars door de vijandelijke vloot rammen om een haven binnen te dringen terwijl een tweede leger de poorten van een stad bestormt.
De grilligheid van de kunstmatige intelligentie valt echter op. Zo blijven forse legers binnen hun stadsmuren treuzelen terwijl er een kwetsbare vijandelijke regio binnen bereik is. De beurt erna lanceert je tegenstander uit het niets een reeks wanhopige kamikaze aanvallen met duidelijk zwakkere eenheden op je hoofdstad. In de gevechten - die soms haperen - blijven eenheden apathisch voor zich uitstaren en bootjes draaien eindeloos rondjes zonder hun manschappen aan wal te zetten. Creative Assembly belooft speldata nauwlettend te observeren om zo soortgelijke euvels met wekelijkse patches glad te strijken maar dat is mosterd naar de maaltijd.
Er gaan geruchten dat Total War: Rome II ook op consoles uit gaat komen. Dat is af te zien aan de overzichtelijke en opgeruimde interface. Maar zelfs met een uitgebreide encyclopedie en slimme adviseurs kost het vaak meerdere omslachtige stappen om simpele informatie over basisconcepten als voedsel terug te vinden. Heb je die informatie eenmaal gevonden dan blijft die uiteindelijk vrij oppervlakkig. De vrijheid om je rijk tot in de puntjes te beheersen is dus beperkt. Vergeleken met de gelikte besturing en diepgang van een recente strategietopper als Europa Universalis IV steekt Rome II's campagnespel dan ook teleurstellend af.
Even zo irritant is het desoriënterende effect van de zwalkende camera tussen je beurten door. Tenzij je de ligging van al je steden uit je hoofd kent, raak je gegarandeerd het overzicht kwijt. En je houdt het beste een smartphone of een goed boek bij de hand want de wachttijd tussen beurten loopt soms wel tot twee à drie minuten op.
Rome II laat hier en daar wat steken vallen. Hoe spectaculair de gevechten ook zijn, de rek begint er wel een beetje uit te raken. Creative Assembly verkiest verfijning en toegankelijkheid boven vernieuwing en diepgang en schuwt grote risico's. Rome II is divers en ambitieus maar uiteindelijk is er in dertien jaar niet zo gek veel veranderd. De schreeuwende Japanners maken dan wel plaats voor brullende Romeinen, de echte verrassing blijft uit.
Wil je Rome: Total War II spelen? Het spel is nu verkrijgbaar op Steam.