Made in Belgium

De vraag die dan rijst, is natuurlijk of dat er een draagvlak bestaat voor zo'n gaming valley in België. De know-how is nauwelijks voor handen aangezien we hier tot voor kort geen specifieke game-opleidingen kenden. Daar is gelukkig de laatste jaren verandering in gekomen met een opleiding Digital Arts & Entertainment aan de PIH in Kortrijk die al enkele jaren loopt. Andere onderwijsinstellingen zijn recentelijk op de kar gesprongen en bieden diverse spelgerelateerde opleidingen aan zoals eMedia (GroepT in Leuven) en een specialisatie Game Design in de opleiding Grafisch Ontwerp (PHL in Hasselt). Er gebeurt ook wetenschappelijk onderzoek op dit vlak. Zo heeft de Universiteit van Hasselt een expertisecentrum opgericht voor digitale media en doet het IMEC (een onderzoekscentrum in nano-elektronica en nano-technologie) in Leuven onderzoek naar videogames.

Helaas ondervinden deze instellingen moeilijkheden op het vlak van taalwetgeving, onderfinanciering, wetgeving met betrekking tot docentenkwalificaties en het ontbreken van een master in Game Development. Bovendien kampt de Belgische gamesindustrie met een negatief investeringsklimaat, een schaarste aan commerciële gegevens en een gebrek aan toegepast en fundamenteel wetenschappelijk onderzoek. In tegenstelling tot de VS, Engeland, Scandinavië en onze buurlanden, stelt de academische wereld zich star tegen dit medium op, hoewel er dus vooruitgang merkbaar is met de expertisecentra in Hasselt en Leuven.

Belgische spelontwikkelaars kunnen in de toekomst dus bogen op opgeleide mensen, maar momenteel is het verre van evident om jong talent aan te trekken. In 2005 werkten amper 220 mensen in de Belgische gamesindustrie als medewerker van een spel. Dat is een schrikbarend laag cijfer en het is een hele opgave om de juiste mensen aan te werven. Als spelontwikkelaar moet je niet alleen programmeurs aantrekken, maar ook testers, designers, animators, sound engineers en andere technische rollen. Die vind je dus niet zomaar op de straat en ook de kleinschalige projecten in het Belgische gaming wereldje bieden niet meteen een voordeel. Mensen werken immers liever aan de nieuwste Call of Duty dan aan Laura's Passie: Babysitten. Dat hoeft niet per sé een negatieve impact te hebben, want veel van die kennis kan immers geïmporteerd worden. Concrete cijfers bestaan er niet, maar het is aannemelijk dat een groot percentage van de werknemers bij Ubisoft Montreal, maar ook EA Canada, buitenlanders zijn.

Een tweede factor zijn de eventuele games die men kan maken. Op dit vlak geniet België van een specifiek voordeel: de stripcultuur. Lucky Luke, Kuifje, Suske en Wiske en de Smurfen zijn internationaal erg gekende stripfiguren waar games gebaseerd op deze strips, zeker goed zullen scoren. Het zijn misschien niet de meest ambitieuze projecten, maar puur economisch gezien, zijn ze wel een goudmijn. Misschien ken je nog de cel shaded shooter XIII, ook gebaseerd op een Belgische strip. Dit spel kreeg positieve kritieken, maar genoot te weinig naambekendheid om goed te scoren. Als startblokken lijken deze strip-naar-game vertalingen de ideale manier om een Belgische gamesindustrie op poten te zetten. Ironisch genoeg zijn het net de Nederlanders die dit begrepen hebben. In juli van dit jaar kwam Suske & Wiske en de Texasrakkers in onze zalen als een 3D-animatiefilm. In het zog van de film kwam er een spel op de DS uit met in de hoofdrol de twee striphelden uitgegeven door het Nederlandse Foreign Media Group. Videogaming is natuurlijk een internationale aangelegenheid, maar het is toch een beetje te gek voor woorden dat je zo je kaas van het brood laat eten.

Anderzijds zijn er ook voorbeelden waar België het gewoon voortreffelijk doet. Denk maar in de eerste plaats aan Larian Studios dat twee grote successen heeft geboekt met Divine Divinity en Beyond Divinity. Dit is toch het levende bewijs dat Belgische spelontwikkelaars fatsoenlijke games kunnen afleveren met de beperkte middelen die ze hebben. Als alles goed verloopt, komt heel binnenkort Divinity 2: Ego Draconis uit en iedereen verwacht dat Larian andermaal een kwaliteitsproduct gaat afleveren. Larian Studios is het voorbeeld bij uitstek van een studio die gestaag, maar zeker uitgroeit tot een gerespecteerde gamedeveloper. Er staan een heleboel derderangsproducten op hun conto zoals casino- en kinderspelletjes, maar deze spellen bezorgen de studio wel voldoende fondsen om de grotere, ambitieuze projecten zoals Divinity 2 te financieren.

De allereerste game die België op de wereldkaart van gaming bracht, was echter Outcast. Dit was een action adventure op PC dat werd gemaakt door het Waalse Appeal en werd door Infogrames destijds zelfs gepromoot als een game die door henzelf werd ontwikkeld. Een opvolger stond lange tijd in de steigers, maar de studio werd helaas opgedoekt door mismanagement. Als een feniks herrees Appeal uit zijn assen en richtten de ex-medewerkers van het bedrijf 10Tacle Studios Belgium op. Deze in Charleroi gevestigde spelontwikkelaar was bezig aan het ambitieuze project Totems: een 3D-platformer dat in de lijn van Assassin's Creed en Prince of Persia ligt. Maar het Duitse moederbedrijf moest haar deuren sluiten en de Belgische onderafdeling moest delen in dit trieste lot. Het is dus hoogst onzeker of Totems ooit uitgebracht zal worden als een volwaardig spel.

Het Belgische gamelandschap mag dan wel erg klein zijn, het kent wel veel glooiingen. Het is markant dat ondanks het kleine aantal spelontwikkelaars er erg veel diversificatie op de Belgische markt te vinden is met iedere keer een ander business model dat soms lijnrecht tegen over elkaar staan. De twee beste illustraties hiervan zijn Tale of Tales en Visual Impact.