Stacking
Lopen we van stapel voor dit spel?
Als de geschiedenis ons één ding heeft geleerd is het wel dat Double Fine meester is in het ontwerpen van unieke en cartooneske game-universums met een humoristisch tintje, en het enige wat ze daarvoor hoeven te doen is even met de vingers knippen. Althans, zo lijkt het toch. Het besluit van de studio om een reeks kleinere downloadable games te maken was dan ook een ideaal initiatief om die talenten tentoon te spreiden. Na het hele Halloween-gebeuren in Costume Quest dompelen Tim Schafer en co ons ditmaal onder in de wondere wereld van Stacking, en geloof ons: het is alweer een ervaring zoals je er geen twee zult meemaken in je leven. Tenzij er een sequel komt natuurlijk.
Hoewel het spel qua gameplay totaal anders is, kan je Stacking beschouwen als een buiten proportioneel level uit Psychonauts, waar je in de hersenpan van een schoorsteenveger bent gekropen. Tijdens de Vroeg-Industriële periode werden heel wat mensen uitgebuit. Het enige verschil met de realiteit is dat alle individuen in Stacking uit matroesjka (nee, VTM-kijkers, nee) poppetjes bestaan. Zelfs om het verhaal te vatten heb je al redelijk wat fantasie nodig, laat staan om het te bedenken.
De familie Blackmore wordt één van de vele slachtoffers van de kwaadaardige industrieel The Baron. Enkel Charlie, de kleinste van de hoop in wiens hout je kruipt (woordspeling van de dag, nummer 1), blijft uit de klauwen van de Baron. Het is uitgerekend aan hem om zijn familie te redden en de duistere praktijken een halt toe te roepen. Er zitten heel wat boodschappen in het spel die thema's als uitbuiting, kinderarbeid, harteloze fabrieksmagnaten en incompetentie van volwassenen ten voordele van kinderen op een creatieve en leuke manier behandelen.
Eveneens opmerkelijk is de stijl van de tussenfilmpjes die het verhaal uit de doeken doen. Double Fine heeft z'n inspiratie gehaald uit films die in de periode waarin het spel zich afspeelt werden gemaakt. Dat betekent geen stemmen, maar een emotioneel en catchy pianodeuntje dat zo uit Charlie Chaplin-films lijkt weggelopen te zijn. Hoewel je geen slappe lachbuien moet verwachten, werd er voldoende ruimte gelaten voor de subtiele visuele humor van Double Fine hier en daar. Dat geldt trouwens ook voor de schriftelijke grapjes. Tijdens de cutscenes wordt elke uitgesproken zin gevolgd door een scherm met alleen maar tekst die de boodschap overbrengt, en ook tijdens het spelen zal je enkel tekst tijdens de dialogen te verwerken krijgen. In ieder geval, de cutscenes geven perfect de sfeer van het hele spel weer: een mix tussen de tijd van toen en tonnen creativiteit.
De poppen zijn heel nauwkeurig 'beschilderd' en de spelwereld ziet er ondanks het hoge cartoongehalte verrassend stijlvol uit. Zeker in het treinstation, de allereerste omgeving waar je in terecht komt, wordt gespeeld met een heleboel elementen zoals wazigheid, sfeervolle belichting, een heleboel in het rond hossende poppen en realistische achtergrondgeluiden om tot een aangename en unieke spelbeleving te komen. Nog een voorbeeld is het geschuifel dat je hoort wanneer je een pop vooruit laat bewegen. Deze subtiele geluidjes zijn afhankelijk van pop tot pop en zorgen voor een extra karakterelement. Het leveldesign en de tekenstijl deden ons om af te sluiten op sommige momenten enorm denken aan - alweer - Psychonauts, en dat is alles behalve een slechte zaak.
Toch is het meest originele aspect van het spel zonder twijfel de gameplay. Aangezien je bijzonder klein bent beteken je eigenlijk niet zoveel, maar je eigenschap om in andere poppen te kruipen en ze op die manier over te nemen brengt daar verandering in. Dat kan je doen met een druk op de knop als je achter hen staat, maar dan moet je wel een bepaalde regel respecteren: het is namelijk zo dat je enkel een pop kunt overnemen die exact één maatje groter is dan jij. Zo kan je maximum vier poppen tegelijk bovenop je stapelen. Ergens jammer dat het er maar zo weinig zijn, want het zou leuk geweest zijn om je pop Katamari-achtige proporties te laten aannemen. Hoe dan ook, grotere poppen hebben het voordeel dat ze kunnen meepraten met de volwassenen en op die manier nieuwe dialogen kunnen vrijspelen, terwijl kleinere popjes bijvoorbeeld aanvallen van grote kunnen ontwijken en zich gemakkelijk door kleine doorgangen weten te murwen.
Er lopen ongeveer 100 (!) verschillende poppen rond in de wereld van Stacking, elk met een aantal leuk geschreven dialogen. Bovendien beschikt elke pop over een unieke vaardigheid die onbeperkt gebruikt kan worden. Een treinchef kan zich snel verplaatsen terwijl er stoom uit zijn oren komt, een bepaald kindje kan iedereen onder kots bedelven, een bokser verkoopt iedereen te pas en te onpas een goede mep, een jongetje die ballonnen aan zich heeft hangen kan zich laten meevoeren door plekken waar luchtverplaatsing is, en zo kunnen we nog wel even doorgaan wat leuke voorbeelden betreft. Maar dat wilt niet zeggen dat de poppen enkel uit mensen bestaan, soms kan je zelfs in een voorwerp of dier kruipen wat voor hilarische taferelen kan zorgen.
Allemaal goed en wel, maar wat is nu eigenlijk het doel van het spel? Er zijn er heel wat. Het hoofddoel is om puzzels op te lossen en aldus verder te geraken. Een voorbeeld: de stationschefs willen niet dat je trein vertrekt omdat er iets mis is met de klok in het station. Dan is het aan jou om een manier te zoeken waarop je via stacking bepaalde eigenschappen kan aanwenden om de klok te repareren. Het spel dwingt je als het ware om te denken op een compleet nieuwe manier.
Sommige poppen die voor de hand liggend zijn om een probleem op te lossen zijn onstackbaar omdat ze met je meedraaien, en dan is het aan jou om een andere methode te bedenken. Ook knap gevonden is het feit dat je later in het spel verschillende poppen moet laten samenwerken. Zo kan je met een grote pop iemand natspuiten, waarna je snel moet unstacken om met een kleinere pop de Matroesjka in kwestie te bevriezen. Deze feature voegt een extra dimensie toe aan het spel, en het is dan ook jammer dat die maar een paar keer aan bod komt.